ارزیابی ژنوتیپهای گندم دوروم براساس شاخصهای مقاومت به خشکی

تنش خشکی به عنوان یکی از مهمترین تنشهای محیطی غیر زنده نقش مؤثری در کاهش تولید محصول گیاهان زراعی در جهان دارد . دراین تحقیق میزان تحمل خشکی 21 لاین اصلاحی گندم دوروم، دو رقم بومی گندم نان (زردک و گردیش)، یک رقم اصلاح شده گندم دوروم (ساجی) و یک رقم بومی گندم نان (سرداری) در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور در کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه همبستگی بین عملکرد در شرایط دیم، آبیاری تکمیلی و شاخصهای مقاومت به خشکی نشان داد که شاخص میانگین بهرهوری عملکردMP برای شناسایی ژنوتیپهایی با عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی مناسب بود. تجزیه بای پلات بر اساس تجزیه به مؤلفههای اصلی ژنوتیپهای مورد مطالعه را به گروههای متحمل، حساسو مقاوم به خشکی تفکیک نمود. بر این اساس ژنوتیپهای 22 (ساجی)، 23 (زردک) و 20 با عملکرد بالا در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی دارای بیشترین میزان شاخصهایYI و HM ،STI ،GMP ،MPبودند و بنابراین بعنوان ژنوتیپهای متحمل به خشکی نامگذاری شدند. ژنوتیپهای 11,19,18,12,24 (گردیش) دارای عملکرد بالا در شرایط آبیاری تکمیلی و دارای مقادیر بالای شاخصهایSSI,TOLبودند به عنوان ژنوتیپهای حساس به خشکی شناسایی شدند. ژنوتیپهای 14,16,25 (سرداری) با بیشترین عملکرد در شرایط دیم و عملکرد پایین در شرایط آبیاری تکمیلی، دارای مقادیر بالای شاخصهایDI و RDI ،YSIبودند و به عنوان ژنوتیپهای مقاوم به خشکی شناسایی شدند.

Keywords:

گندم دوروم , شاخصهای مقاومت به خشکی , بای پلات