لیلا نیری پسند - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
قربانعلی نعمت زاده - اعضای هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری؛
نادعلی بابائیان جلودار - اعضای هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری؛
اسدالله احمدی خواه - عضو هیئت علمی گروه زیست فناوری، دانشکده مهندسی انرژی و فناوریهای نوین، دانشگاه شهید بهشتی تهران

زمان گذر از مرحله رویشی به فاز زایشی برای تکثیر جنسی موفقیتآمیزدر گیاهان مهم است و به وسیله هر دو فاکتور ژنتیکی و محیطی کنترل میشود. در این تحقیق ابتدا چندشکلی شش ژن مرتبط با زمان خوشهدهی شاملEhd و 3 Ehd1 ،Hd6 ،Hd5 ،Hd3a ،Hd1 در بین 45 رقم برنج و سپس ارتباط آنها با زمان خوشهدهی مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات فنوتیپی نشان داد که ارقام محلی به طور متوسط 9روز زودرستر از ارقام اصلاح شده بوده و تنوع فنوتیپی بیشتری نیز داشتند. آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای ژنهای مورد مطالعه توانست چندشکلی مورد انتظار را بین ارقام مختلف آشکار سازد. بررسی اثرات آللی نشان داد که در مورد ژنهایHd5 ،Hd3a ،Hd1,Ehd1آلل ایندیکا، در مورد ژنHd6 آلل ژاپونیکا و در مورد ژنEhd3 آلل طبیعی باعث زودرسی ارقام گردید. بررسی تفاوتهای ژنوتیپی نشان داد که چهار ژنEhd و 1 Hd6 ،Hd3a ،Hd1 دارای اثرات قویتری بر زمان خوشهدهی بودند. نتیجه تجزیه رگرسیون موید آن بود که شش ژن مورد مطالعه در مجموع حدود 40 درصد از تغییرات فنوتیپی صفت را تبیین نمودند که در این میان سه ژن فوق حدود 36 درصداز تغییرات تبیین شده را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج این تحقیق نتیجهگیری میشود که انتخاب ترکیب مناسبی از آللهای زودرس کننده ژنهای موثرتر بر زمان خوشهدهی شاملEhd و 1 Hd6 ،Hd3a ،Hd1اصلاح ارقام زودرس را امکانپذیر مینماید

برنج، خوشهدهی، ژنهای کاندید