نیلوفر فروغی کیا - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی میوه کاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
حسن حاج نجاری - دانشیارپژوهشی بخش تحقیقات باغبانی و پژوهشکده بیوتکنولوژی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر
رحیم قره شیخ بیات - استادیارپژوهشی بخش تحقیقات باغبانی و پژوهشکده بیوتکنولوژی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر
داریوش داوودی

کشت سیب نسبت به دیگر محصولات دارای گسترش بیشتری بوده و مهمترین مناطق تولید سیب در ایران آذربایجان غربی و شرقی سپس استان های خراسان و تهران می باشد. اکثر ارقام سیب خود نابارور بوده و برای تشکیل میوه نیاز به رقم گرده دهنده دارند. علیرغم این بررسی های میدانی از تنوع ژنتیک بسیار بالا در تمام صفات بویژه از نظر صفت خودسازگاری دلالت دارد ( 2). در این تحقیقدرصد جوانه زنی دانه گرده و میزان رشد لوله گرده در 22 رقم سیب بررسی و مقایسه شده است. آزمایشات در آزمایشگاه فیزیولوژی بخش تحقیقات باغبانی وابسته به موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج انجام پذیرفت.میزان نفوذ لوله گرده و تعداد آن ها در نزدیکی تخمدان توسط میکروسکوپ فلورسنت رکورد گیری شد. بررسی ها بر 5 نمونه تخمدان 5کلاله ای انجام شد که تعداد مشاهدات برای هر رقم در مجموع به 25 مشاهده رسید. معیار سنجش میزان نفوذ لوله گرده و روش امتیاز دهی تعریف شد. جوانه زدن دانه گرده در سطح کلاله و عدم رشد نمره صفرو برای بهترین حالت که لوله گرده در نزدیکی تخمدانمشاهده می شود نمره 5 تعلق گرفت. بر این اساس نمره دهی های میانی حسب رشد لوله گرده بین حد کمینه 1 و حد بیشینه 5 به کدهای حد واسط 2,3 و 4 اختصاص یافت. بررسی های انجام شده تحت میکروسکوپ فلورسنت نشان داد که رقم دلیشز، مربایی ورقم امیدبخشIRI6جزو نمونه هایی بودند که بیشترین میزان رشد لوله گرده تا مرکز تخمدان واقع شد که بر اساس این مشاهدات در کنارآزمایشات میدانی 8 ساله می توان این ارقام را کاملا خودسازگار دانست. کمترین میزان رشد گرده در رقم امپایر آل رد، یلوترانسپارنت، اردبیل 1 و ولثی ثبت گردید که با داده های حاصله از آزمایشات میدانی انجام شده در سال 1392 مربوط به سنجش درصد میوه بندی هماهنگی کامل نشان داد.

سیب، دانه گرده، لوله گرده، میکروسکوپ فلورسنت