خدیجه رحیمی بالکانلو - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
مهدی قربانی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
محمد جعفری - استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

این حقیقت که جوامع بشری به طور ذاتی در فرآیندها و سازوکارهای مرتبط با کاربری زمین تاثیر گذارند، مجزا نمودن جوامع انسانی را از محیط طبیعی غیر ممکن می سازد و شناخت قدرت های محلی می تواند در اجرای مدیریت مشارکتی منابع طبیعی موثر واقع گردد. در این تحقیق از رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی جهت کشف و شناسایی کنشگران کلیدی و قدرت های اصلی اجتماعی در فرآیند بهره برداری از مراتع سامان عرفی گورمومنین استفاده شده است. ابتدا با استفاده از روش مصاحبه مستقیم ماتریس های پیوندهای اعتماد و مشارکت متقابل بین افراد به دست آمد. سپس از تحلیل شبکه اجتماعی میزان مرکزیت های درجه خروجی، ورودی و بینابینی در سطح کنشگران بر اساس پیوندهای اعتماد، مشارکت مشخص شد و بر اساس ماتریس ترکیبی اعتماد و مشارکت کنشگران کلیدی در شبکه ذیینفعان محلی مشخص گردید. این افراد به دلیل اقتدار اجتماعی و نفوذ اجتماعی بالا می توانند پل ارتباطی بین نهادهای دولتی و سایر بهره برداران باشند. هم چنین توانایی حل اختلافات و درگیری ها در استفاده از منابع مشاعی در بین بهره برداران از ویژگی های چنین کنشگرانی است.

قدرت اجتماعی، کنشگران کلیدی، اقتدار اجتماعی، نفوذ اجتماعی، سامان عرفی گورمومنین