علیرضا نورافر - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زابل
احمد پهلوانروی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه زابل
محمد نهتانی - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه زابل
حسین نگارش - دانشیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دانشگاه سیستان و بلوچستان

منشا ریزگردها، صرف نظر از اندازه یا شدت، می تواند با توپوگرافی مناطق خشک با بارش سالیانه زیر 200-250 مرتبط باشد. ایران یکی از کشورهای واقع شده در مناطق نیمه خشک با بارش سالیانه بین 245-275 میلیمتر می باشد و منشا قابل توجه ریزگردها به صورت دایمی است(باباییان و همکاران، 1389؛ Prospero et al. 2002).فرسایش پذیری خاک مفهومی پیچیده است که به عوامل بسیار متعددی بستگی دارد که در مناطق خشک می تواند عوامل فیزیکی و شیمیایی مانند دانه بندی خاک، شوری، نسبت سدیم جذب سطحی و کربنات های خاک را شامل می شود (هادی دهج و همکاران، 1389).فرسایش بادی، یکی از پدیده های مخرب طبیعی است که موجب مشکلات زیست محیطی فراوانی می شود. تخمین زده می شود که هر ساله بر اثر فرسایش خاک 500 میلیون تن غبار تولید و در هوا پراکنده می شود (معتمد 1379). زمین های بایر، اراضی زراعی، بستر دریاچه هامون، مراتع مشجر، تپه ها و پهنه های ماسه ای و مناطق سنگفرش از کاربری-هایی است که در دشت سیستان دیده می شود. مهمترین عواملی که در پدیده فرسایش پذیری دخالت دارند عبارتند از میزان رطوبت، وضعیت سطح زمین، سختی خاک و اندازه ی دانه های خاک می باشد. بجز مناطق سنگفرش و تپه های ماسه ای، سایر نقاط دشت سیستان دارای خاک های رسی، سیلتی، لوم رسی و سیلتی است که با توجه به سرعت بادهای غالب منطقه، در برابر فرسایش بادی مقاومت کمی دارند. سرعتی که در آن ذرات خاک شروع به حرکت می کنند را سرعت آستانه فرسایش بادی گویند (احمدی، 1386). هدف اصلی در این تحقیق بررسی ارتباط خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله بافت، وزن مخصوص ظاهری، اسیدیته، EC، نسبت جذب سدیم، کاتیون های سدیم، کلسیم، منیزیم و پتاسیم با میزان فرسایش پذیری بادی خاک های مناطق مرکزی سیستان در کاربری های غالب می باشد.