حلیمه سوری - مدرس دانشگاه پیام نور واحد گوهردشت
علی خطیب جو - استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه ایلام
کامران طاهرپور - استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه ایلام
احمد حسن آبادی - دانشیار گروه علوم دامی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی ا ثر عصاره های الکلی مرزه خوزستانی (Satureja khuzestanica) و آویشن شیرازی (Zataria multifolra) بر برخی پارامترهای خونی و سیستم ایمنی جوجه های گوشتی تحت استرس حمل و نقل از 144 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار (3x2) شامل عصاره مرزه در سه سطح (0، 0/1 و 0/2 درصد) و عصاره آویشن در دو سطح (0 و 0/1 درصد) که هر تیمار شامل 4 تکرار و 6 قطعه جوجه در هر تکرار بود ا نجام شد. عصاره ها به صورت قابل حل در آب آشامیدنی از سن 42-14 روزگی استفاده شد. در پایان آزمایش از هر تکرار یک جوجه به طور تصادفی انتخاب و پس از گرفتن نمونه خون، جوجه ها به مدت 3 ساعت حمل گردیدند. پس از مراجعت مجدداً از جوجه ها نمونه خون گرفته شد. میزان گلبول های قرمز، ه موگلوبین و درصد هماتوکریت نمونه های خون قبل از استرس و میزان گلوکز خون، تعداد هتروفیل، لنفوسیت و نسبت بین آنها بعد از استرس حمل و نقل اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان د اد که تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت خون جوجه های گوشتی قبل از استرس نداشتند (p>0/05) تیمار 0/1 درصد عصاره آویشن باعث افزایش معنی دار میزان گلبول های قرمز خون شد (p<0/05). تیمارهای آزمایشی ت أثیر معنی داری بر میزان گلوکز خون و تعداد لنفوسیت جوجه های گوشتی بعد از استرس نداشتند (p>0/05). افزودن 0/1 درصد عصاره مرزه باعث کاهش معنی دار هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت بعد از استرس در جوجه های گوشتی شد (p<0/05). با توجه به نتایج حاصل، سطح 0/1 درصد مرزه بهترین پاسخ ایمنی خون را در جوجه های گوشتی داشت.

جوجه گوشتی، عصاره آویشن، عصاره مرزه، ا سترس حمل و نقل، پارامترهای خونی، سیستم ایمنی