مقایسه برخی ترکیبات شیمیایی اسانس سه ژنوتیپ (اصفهان، اهواز و شیراز) در گیاه دارویی بابونه (.Matricaria recutita L) تحت سطوح مختلف تنش شوری NaCl

بابونه یکی از مهمترین و قدیمی ترین گیاهان دارویی در دنیا می باشد که توسط ا نسان شناخته شده است. شوری در خاک یا آب یکی از تنش های ا صلی و از مهمترین موانع محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است و می تواند رشد و محصول گیاه را به شدت محدود کند، این اراضی حدود یک سوم غذای مردم دنیا را تولید می کنند. به منظور مقایسه ترکیبات شیمیایی اسانس در سه ژنوتیپ بابونه (اصفهان، اهواز و شیراز) تحت اثر سطوح مختلف شوری در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان به صورت طرح اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و دو فاکتور شوری و ژئوتیپ طی سال 92-91 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سطوح شوری شاهد، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر و فاکتور فرعی شامل ژنوتیپ های اصفهان، اهواز و شیراز بود. در این آزمایش اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب بوسیله دستگاه کلونجر جداسازی شد و ترکیبات شیمیایی اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی طیف سنج جرمی شناسایی شدند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که ترکیب شیمیایی گرماسرن دی در ژنوتیپ اهواز بیشترین میزان را تحت تنش شوری ملایم 6 دسی زیمنس بر متر نشان داد، مقادیر این ترکیب در ژنوتیپ اصفهان تحت اثر تمام تیمارهای اعمال شده کمتر از دو ژنوتیپ دیگر بود. میزان تغییرات آزولن در ژنوتیپ های اهواز و شیراز تحت تأثیر تنش به کار رفته قرار نگرفتند. بیش ترین میزان ترکیب آرتمیزیاکتون در ژنوتیپ اصفهان و کمترین آن در ژنوتیپ اهواز تحت تنش شوری 6 دسی زیمنس بر متر نشان داد. مطابقه نتایج بدست آمده به نظر می رسد گیاه دارویی بابونه تحت اثر تنش شوری، مقاومت نشان داده و اثر شوری بر ترکیبات شیمیایی اسانس بابونه متفاوت بود و اثرات افزایشی و یا کاهشی در میزان آنها مشاهده شد.

Keywords:

بابونه , تنش شوری , ترکیبات شیمیایی , کروماتوگرافی گازی طیف سنج جرمی , آزولن