لیلا ملکی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اگرواکولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران
فاطمه آگاه - دانشجوی دکترای تخصصی فیزیولوژی گیاهان زراعی ساری، ساری، ایران

یونجه و چغندرقند دو محصول استراتژیک ایران می باشند، که تولید اقتصادی آنها در سالهای اخیر مستلزم استفاده آفت کشهای مختلف می باشد. شاخص EIQ (شاخص تأثیر زیست محیطی) یک روش محاسبه تأثیرات زیست محیطی آفت کشها است که با اندازه گیری این شاخص می توان به پرمخاطره ترین آفت کش از لحاظ زیست محیطی در یک منطقه پی برد و با جایگزینی آن با آفت کش دیگر، سلامت زیستی جامعه ای خاص را تأمین نمود و همچنین می توان با معرفی آفت کش های جایگزین و کم خطر یک محصول خاص، پایداری محصول در جامعه را سبب شد. در این مطالعه مقدار ا ین شاخص برای ماده مؤثره آفت کش های مصرفی در محصول یونجه و چغندرقند در 5 منطقه خراسان رضوی تعیین شده و محاسبات مزرعه ای انجام شد. برای مقایسه آفت کش ها و روش های مدیریت آفت، شاخص EIQ-FUR (نرخ کاربرد مزرعه ای) محاسبه گردید. طبق نتایج به دست آمده، آفت کش های مزارع چغندر بالاترین میزان شاخص EIQ و EIQ-FUR بیشتری را دارا باشند. نتایج نشان می دهد که علیرغم پائین بودن شاخص EIQ و اجزای آن در علفکش های مصرفی در مزارع چغندر، مقدار بالای مصرف آن سبب شده است که مخاطره زیست محیطی آنها افزایش یافته و EIQ-FUR بیشتری را دارا باشند. در شرایط بهینه کشت جهت هر دو محصول، از دیدگاه کاهش تخریب زیست محیطی، کشت یونجه بر چغندرقند ارجحیت دارد.

آفت کش، شاخص تأثیر زیست محیطی (EIQ)، پایداری، نرخ کاربرد مزرعه ای (EIQ-FUR)