فریده حمیدی - استادیارروانشناسی،گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
فروغ خضرایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای ابعاد هویت فردی، جمعی و اجتماعی دانش آموزان متوسطه ایرانی با هنجار ملیت اروپایی و آسیایی بود. بدین منظور در این پژوهش دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان های شهر تهران درسال تحصیلی 93-92 مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری شامل مقیاس ابعاد هویت(AIQ-TV) چیک، اسمیت و تروب(2002)، بود. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرونباخ و روایی آنها با روش تحلیل عاملی محاسبه شد. در زمینه هویت رویکردها و نظرایات مختلفی مطرح شده اند و هر گروه از نظریه پردازان از منظرهای مختلفی به شرح این سازه پرداخته اند که از این میان می توان به سه رویکرد وضعیت نگر (وضعیت هویت مارسیا و اریکسون)، فرایند نگر (نظریه برزونسکی)و محتوانگر اشاره کرد.در سال های اخیر مطرح ترین این رویکردها، رویکرد محتوانکر درباره هویت بوده است. در این رویکرد محتوای خود پنداره و تشکیل آن را به دلیل آنکه خود تعدیل کننده و تنظیم کننده گستره وسیعی از رفتارها و عملکردهای انسان است، مهم می دانند(بامیستر ، 1999؛ مارکوس و ورف،1987؛نایسر ،1991). محتوای خود پنداره در نظریه های مختلف به گونه های متفاوتی تقسیم بندی شده است. به عنوان مثال چیک و همکارانش (چیک،1989؛چیک و همکاران، 1985، به نقل از لاتانن و کراکر ،1992) محتوای هویت را با تفاوت قایل شدن بین سه جنبه از هویت مشخص می سازند که شامل هویت شخصی ، هویت اجتماعی و هویت جمعی است. هویت شخصی از طریق نقشی که ارزش ها، باورها، هیجانات و اهداف شخصی در شکل گیری هویت دارند، بررسی می شود. حال با توجه به ابعاد مختلف هویت فردی ، جمعی و اجتماعی، سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که آیا بین ابعاد هویت در بین دانش آموزان ایرانی با هنجار ملیت ارویایی و آسیایی تفاوت معنی داری وجود دارد؟

هویت فردی، هویت اجتماعی, هویت جمعی، دانش آموزان متوسطه ایرانی