فاطمه کریمی - کارشناسی ارشد علوم تربیتی، برنامه ریزی آموزشی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
فرانک امیدیان - استادیار،دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران
هادی کریمی - کارشناسی ارشد علوم تربیتی، برنامه ریزی درسی

این پژوهش با هدف ارزیابی محتوای کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی بر مبنای رویکرد پژوهش محور با تاکید و بررسی بر اساس الگوی آموزش کاوشگری ساچمن مد نظر این رویکرد انجام گرفت. روش مطالعه، تحلیل محتوا و از حیث هدف در زمره مطالعات کاربردی قرار دارد. جامعه آماری، کتاب علوم تجربی ششم است که به شیوه تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفت. واحد تحلیل کلمات و مضامین جملات می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات دو چک لیست محقق ساخته که با پایایی 21/92 انجام گرفت. برای بررسی داده ها و اطلاعات از روش های آمار توصیفی استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در کتاب نسبت به کاوشگری، مهارت ها و اصول آن کم توجهی شده است: در محتوای کتاب توزیع نامتوازن و ناهماهنگی در بین 9 مهارت و30 زیر مولفه آنها برقرار است. بیشترین توجه به مهارت های مشاهده، پرسشگری و استنباط عطف شده است. کمترین توجه به مهارت تحلیل جریان کاوشگری، طبقه بندی و جمع آوری اطلاعات می باشد. سایر مهارت ها در بین این محدوده و پایین تر از میانگین واقع شده اند. و در بین زیر مولفه ها، گویه هایی همچون بحث آزاد و درون گروهی، انجام آزمایش، کار با ابزار و سوال واگرا بیشترمورد توجه محتوا قرار گرفته اند. و گویه های اساسی مثل: فرضیه سازی ،رد و اصلاح فرضیه، تایید و گسترش فرضیه، توضیح وتبیین فرایند تفکر، مقایسه راهکارهای خود با دیگران و پرورش روحیه نقادی و نقدپذیری کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. همچنین محتوای کتاب به اصول این الگو در حد متوسط توجه نموده است. تفاوت طیفی آنها از 04/1 تا29/23 برقرار است. بیشترین توجه به اصل آموزش روش یادگیری و کمترین توجه به اصل خود پرسشگری می باشد.

تحلیل محتوا، علوم تجربی، پایه ششم ابتدایی، رویکرد پژوهش محوری، الگوی آموزش کاوشگری ساچمن