محمدحسین سلحشور - فوق لیسانس علوم سیاسی و دانشجوی حقوق بین الملل – دانشگاه پیام نور تهران

هر دو دولت ایران و آمریکا در ارتباط با موضوع برنامه هسته ای، علی رغم دارا بودن نقاط قوت مختلف، دارای محدودیت و موانعی نیز می باشند. جمهوری اسلامی ایران اگرچه در فناوری هسته ای به پیشرفتهای چشمگیری دست یافته است و از حمایت افکار عمومی مردم خود برخوردار بوده و در میان نخبگان سیاسی نیز اجماع کلی در حفظ دستاوردهای هسته ای این کشور وجود دارد، اما با موانع و مشکلاتی نیز مواجه است .گسترش تحریمهای بین المللی و پیچیدگی موضوع به لحاظ فنی و حقوقی از یک طرف، و نگرانی از بابت آغاز یک رقابت هسته ای از طرف رقبای ایران در منطقه، از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران را نسبت به اتخاذ رویکرد سیاسی و دیپلماتیک در جهت حل هرچه سریعتر این پرونده ترغیب کرده است. در مقابل نیز ، ایالات متحده به عنوان اصلی ترین طرف ایران در موضوع هسته ای، با امکانات اقتصادی، رسانه ای و تهدیدات نظامی، سعی داشته است تا ایران را از اهداف هسته ای خود منصرف نماید. اما علی رغم فشارهایی که در قالب تحریمهای مختلف اعمال شده است، اگرچه در عرصه اقتصادی، ایران را با مشکلاتی مواجه کرده است، اما این تحریمها نه تنها بر برنامه هسته ای ایران تأثیر منفی نگذاشته که باعث گسترش و توسعه فعالیتهای هسته ای ایران نیز شده است. با افزایش تحریمها، ایران غنای اورانیوم خود را از 5/3 درصد به 20 درصد رسانده است و تعداد سانتریفیوژهای خود را نیز ده ها برابر افزایش داده است.به نظر میرسد ایالات متحده با درک این مسأله که سیاست تحریم نمی تواند خللی در پیشبرد اهداف هسته ای ایران ایجاد نماید، باب مذاکره را برای حل مسأله گشوده است. اما این تغییر رویکرد مقامات آمریکایی با محذورات و موانعی، همچون مخالفت لابی صهیونیستی و تندروهای افراطی در کنگره آمریکا و همچنین کشورهایی نظیر اسرائیل و عربستان، مواجه شده است.به هر حال جمهوری اسلامی ایران صداقت و حسن نیت خود را در حل موضوع به خوبی نشان داده است و اکنون نوبت ایالات متحده می باشد تا برای کسب اعتماد ایران، اقدامات مقتضی را انجام دهد. با این وجود ملت و دولت ایران به آمریکا و همپیمانانش بی اعتماد بوده و ایالات متحده باید قدر این فرصت تاریخی را بداند و با پایان دادن به این مناقشه وجهه خود را بین ملت ایران و خاورمیانه بهتر نماید . مقاله حاضر با استفاده از روش پژوهشی و توصیفی - استنادی ، موضوع مهم و اساسی نقش ایالات متحده در پرونده هسته جمهوری اسلامی را مورد بررسی و واکاوی قرار داده است.

دیپلماسی هسته ای ، جمهوری اسلامی ، ایالات متحده ، اتحادیه اروپا