علیرضا نیکوئی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

تولید گل و گیاهان زینتی در ایران، در عین حال که توام با مزیتهای قابل توجهی میباشد، چالشها و نارسائی هائی را نیز در ساختار بازار و بازاریابیاین محصولات در بر دارد. در این مطالعه، به بررسی مسائل مختلف اقتصاد تولید و بازاررسانی گل و گیاهان زینتی در وضعیت ساختار بازار موجود براساس معیارها ی اقتصاد ی بازاری ابی و ویژگیهای ساختار بازار، پرداخته شده است. نتایج مطالعات نشان داده که سهم تولید کننده از قیمت فروش به مصرف کننده و راندمان بازاریابی در بازار ایران پائین است. در عین حال در این نظام، به دلیل وجود ضایعات بالا، کارائی فنی پائین میباشد. ولی، کارائی قیمتی به دلیل بالا بودن قیمت خرده فروشی نسبت به قیمت سر مزرعه، بالا و در نتیجه کارائی کل نیز بالاست. بنابراین، سهم سایر عوامل بازاریابی از این نسبت بالا بیشتر از تولید کننده است. بررسی ساختار این بازار نشان میدهد که کالاها غیر همگن بوده و شرایط ورود به بازار سخت و توام با عدم حتمیت است. بر این اساس، نظام بازار رسانی گل و گیاه در ایران ناکارا و ساختار بازار، یک ساختار غیر رقاب تی است. این شرایط غیر رقابتی که باعث وجود اطلاعات ناقص در بازار خواهد شد، امکان برنامه ریزی تولید برای تولیدکنندگان را میسر نمیسازد و به دلیل وجود مازاد عرضه یا تقاضا، نوسانات قیمت گل در سطح عمده فروشی زیاد است. این در حالی است که قیمت خرده فروشی نوسانات کمتری داشته و کاهش قیمت بازار در بسیاری از زمانها به مصرف کننده منتقل نمیشود. بنابراین، تولید کننده کمترین و مصرف کننده بیشترین قیمت ممکن را، به ترتیب دریافت و پرداخت، مینمایند. در این خصوص اصلاح ساختار بازار گل در ایران پیشنهاد گردید. با تبدیل بازار سنتی به بازار حراج گل، کل حاشیه سود عوامل بازاریابی به میزان معنی داری افز ایش خواهد یافت و معیارهای بازاریابی اصلاح میگردد. در این خصوص، سرمایه گذاری در بازارهای حراج توسط ارگانهای دولتی و بخش خصوصی توصیه میشود. به این ترتیب، ایران قادر خواهد بود که موقعیت تجاری خود را در بازار جهانی گل و گیاهان زینتی ارتقاء دهد.

اقتصاد، حراج، گل، حاشیه سود، بازاریابی، ساختار بازار، گل رز، ایران