آمنه صفریان - کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی
ماهرخ سردشتی - کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی

هر ساله در فصل سرد شاهد هزاران بهمن در ارتفاعات البرز و زاگرس می باشیم. شکل حاصل از سایش بهمن بر سینه دامنه ها نقش بسته است. چنانچه شیارها به خوبی توسعه یافته باشند، به شکل دالان با مقطع U شکل در می آید که به آن گذر گاه بهمن گفته می شود. این گذر گا هها زمانی بحرانی می شوند که به جاده ها یا مراکز سکونتی ختم می شوند. گردنه ژالانه واقع در شهرستان مریوان از جمله گذر گا ههایی است که هر ساله شاهد سقوط بهمن و مرگ و میر و تصادفات خطرناک در این مسیر می باشیم. این گردنه در جنوب شهرستان مریوان واقع شده است که ارتباط روستاها ی درکه، دمیو، کماله ، ویسیان و اورامان تخت از طریق این گردنه صورت می گیرد. هدف از این پژو هش ارزیابی خطر ناشی از سقوط بهمن و ارائه را هکارهای مناسب در مناطق مستعد پدیده بهمن جهت جلوگیری از خسارت ناشی از آن می باشد. برای این منظور از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، عکسهای هوایی، تصاویر ماهواره ایETM 2002 و MODIS و داده ای هواشناسی و هیدرولوژی استفاده می گردد. لایه های مربوطه با تکنیکهای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی استخراج ، پردازش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. و در نهایت نقشه نواحی مستعد سقوط بهمن تهیه شده و را هکارهایی جهت پیشگیری از عوارض مخرب این پدیده طبیعی، ارائه می شود. مطالعات نشان می دهد؛ اکثر بهمن ها در دامنه های شمالی و شرقی به وقوع می پیوندد. در منطقه مورد بررسی این پدیده در دامنه هایی رخ داده که شیب آنها بین 45- 25 درجه بوده و به دلایل مختلف از نظر خاک، پوشش گیاهی لخت شده اند. از اینرو به نظر می رسد در معرض قرارگیری سنگها، هوازدگی و تخریب آنها را در بالا دست آسان می نماید و در نتیجه هنگام رگبارها و یا ذوب برفها، شرایط برای علتیدن مواد در امتداد گذرگاهها فراهم می گردد.

بهمن - گردنه ژالانه- مریوان - سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) -سنجش از دور (RS)