پدافند غیرعامل برای مراکز حساس در مقیاس ناحیه ای

بحران را می توان به دو دسته بحرانهای طبیعی و انسان ساخت تقسیم کرد. که هریک از آنها تاثیرات فراوانی بر روی انسانها و جوامع بشری می گذارد. در نقطه مقابل، مدیریت بحران نیز به معنای ایجاد تمهیداتی برای مقابله با این بحرانها می باشد. یکی از این تمهیدات پدافند غیرعامل است. امروزه توانایی مقابله در برابر خطرات و تهدیدات یکی از اصول انکار ناپذیر و حیاتی برای هر کشور محسوب می شود. یکی از خطراتی که در مدت کوتاهی می تواند هزینه های سنگینی را بر شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور وارد کند، تهدید نظامی است. از این حیث منطقه خاورمیانه بنا به دلایل مختلف مورد توجه قدرت های جهانی است به طوریکه در طول چند دهه شاهد جنگهای متعددی بوده است. کشور ما نیز در موقعیت ویژه‌ای از این منطقه قرار دارد. بنابراین اتخاذ تمهیداتی برای حفظ و دفاع از تاسیسات حیاتی کشور، یکی از اقدامات اساسی در هر برنامه‌ریزی اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود. نگرش پدافند غیرعامل در ایران در طول جنگ هشت ساله و سالهای پس از آن قوت یافت و امروز اصول آن در بسیاری از طرحها و برنامه ها مورد توجه قرار می گیرد و در بعضی از برنامه ها با الزام روبرو می باشد. رعایت این اصول در سطوح بالاتر تاثیر بیشتری در رسیدن به هدف که حفظ جان افراد و تاسیسات مهم و حیاتی است، خواهد داشت. زیرا در جنگها معمولاً کانونهای زیستی هدف مستقیم دشمن نیستند - ولی دیده می شود که گاهی مراکز زیستی نیز مورد هدف قرار می گیرند- و آنچه که بیشتر مورد هدف است، تاسیسات و تجهیزات حیاتی کشور به قصد ازبین بردن توان مقاومت و تضعیف روحیه و متشنج کردن اوضاع می باشد. این تاسیسات و تجهیزات مهم و حساس - از قبیل سدها، کارخانه های مهم، پالایشگاهها، پست های برق و گاز، نیروگاهها، مراکز نظامی و ... - به طور عمدهً در کانونهای زیستی - شهرها و روستاها- قرار ندارند و در سطح مناطق و نواحی پیرامونی پراکنده اند. از این رو مطالعه و برنامه ریزی به منظور اجرای اهداف پدافند غیر عامل در سطح ناحیه و منطقه می تواند تاثیر مهمی در حفظ شرایط مقاومت و کاهش خسارت داشته باشد. در این مقاله به چیدمان منطقه ای مراکز حساس بر اساس اصول پدافند غیر عامل در یکی از نواحی ایران - ناحیه بروجرد - پرداخته می شود.

Keywords:

بحران , مدیریت بحران , پدافند غیرعامل , برنامه‌ریزی ناحیه‌ای , ‌تاسیسات مهم و حساس