احمد رحمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
علی ارومیه ای - دانشیار دانشگاه تربیت مدرس تهران
کمال گنجعلیپور - دانشجوی دکترای زمین شناسی مهندسی دانشگاه خوارزمی تهران

انجام عملیات تزریق و آببند نمودن پی و تکیه گاهها در طرحهای سدسازی از اساسی ترین و پرهزینه ترین بخشهای عملیات اجرایی محسوب میشود. یکی از مهمترین مسائل در طراحی عملیات تزریق در سدها، شناسایی صحیح نفوذپذیری و وضعیت زمین شناسی وهیدرولیکی ساختگاه سد است . ساختگاه سد خاکی داریان با هسته رسی در 52 کیلومتری شمال غرب شهرستان پاوه در استان کرمانشاه قراردارد. تحلیلهای نفوذپذیری ، براساس روشهای پریست(1976)، بارتن و همکاران (1983)، هوک و بری (1981) و رابطه کائری (1965) قابل انجام است. در این تحقیق با توجه به اطلاعات دریافتی که شامل اطلاعات گمانه های اکتشافی و نتایج آزمایشهای لوژان در تکیه گاهها است،برای برآورد نفوذپذیری معادل، از رابطه بین مقدار بازشدگی، فاصله داری و عدد نفوذپذیری که قانون مکعب ( cubic law ) نامیده می شود به عنوان حد بالای نفوذ پذیری و همچنین برای هر واحد از نتایج آزمایشهای لوژان درگمانه های اکتشافی (بعنوان حد پایین نفوذپذیری) توده سنگ استفاده شده است. نتایج نفوذپذیری معادل بر اساس روش های قانون مکعب و آزمایش لوژان در گمانه های اکتشافی باهم مقایسه شده و نفودپذیری قسمت های مختلف تکیه گاه ها و پی سد مشخص و در نهایت نفوذپذیری محدوده پی و تکیه گاههای سد داریان براساس هر دو روش پهنه بندی شده و نتایج حاصل از پهنه بندی ها با گسلشها و لایه های زمین شناسی تفسیر شده است. بر اساس نتایج و تجربیات واقعی نشت در این تحقیق و نیز در پروژه های مختلف سدسازی به این نتیجه رسیده شده است که میزان واقعی نفوذپذیری معمولا بسیار بیشتر از آزمایش محلی لوژان می باشد، در چنین شرایطی نتایج نفوذپذیری های مربوط به قانون مکعب از امتیاز بیشتری برخوردار خواهند بود. از طرف دیگر آزمایش لوژان در درون درزه ها به صورت کششی عمل می کند در حالیکه در شرایط واقعی پس از اشباع شدن تکیه گاهها، شرایط کاملا هیدرواستاتیک خواهد بود.

سد داریان، نفوذپذیری، روش لوژان، روش قانون مکعب ( cubic law )، توده سنگ