مژده شفایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی بیوتکنولوژی کشاورزی، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه پیام نور اصفهان، ایران
محمود اطرشی - استادیار، بخش تحقیقات کشت بافت گیاهی. مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور ٬ پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (ABRII)
آرش مختاری - ارشد، بخش تحقیقات کشت بافت گیاهی. مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور ٬ پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (ABRII)

مقدمه: گیاهان دارویی منبع غنی از انواع ترکیبات اولیه مورداستفاده در صنا یع دارویی هستند و از قدیم نیز از این ترکیبات به طور وسیعی در درمان بیماریها مورداستفاده قرار میگرفته است. بشر از متابولیتهای ثانویه به عنوان دارو، طعم دهنده و گاهی به عنوان عطر بهره میبرد. هدف: روشهای استخراج متداول شامل استفاده از حلالها، آب گرم، به کمک قلیا، یا به کمک رزین و آنزیمها و روشهایی ازایندست میباشند. ازجمله نقایص روشهای استخراج سنت ی میتوان به زمانبر بودن، آلوده کردن محیط زیست از طریق مصرف حلالهای آلی، هزینه بر بودن، استفاده از دمای بالا که سبب آسیب به ترکیبات حساس به دما میشود و این روشها راندمان قابل قبولی ندارند. روشهای سنتی قابلیت اجرا در مقیاس صنعتی را ندارند و امکان آلودگی به انواع میکروارگانسیمها در حین استخراج به روش سنت ی وجود دارد. در سالهای اخیر، تکنیکهای حافظ محیط زیست بیشتر و بیشتر موردتوجه قرارگرفته اند. روشهای مبتنی بر پرتوهای فرابنفش و امواج فراصوت هم از این روشها است . روش بررسی: استخراج به کمک امواج فراصوت روشی سریع، کارآمد، با حداقل بهره از حلالها و ارزان است. این روش بیشترین میزان عصاره را با کمترین میزان تغییر در ماهیت عصاره فراهم می آورد. راندمان استخراج بیشتر از روشهای سنتی است و به دلیل کوتاهی زمان استخراج امکان آلودگی ترکیبات استخراجی با میکروارگانیسمها کاهش مییابد. با توجه به این مزایا آشنایی با این روش ضروری به نظر میرسد.

متابولیتهای ثانویه، امواج فراصوت، استخراج