ر نادری - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی بوعلی سینا،همدان
ه باقری - استادیارگروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

با افزایش اطلاعات افراد از عوارض جانبی خطرناک آنتی بیوتیک های سنتتیک، میزان تقاضا برای جایگزینی طبیعی این داروها افزایش پیدا کرده است. مواد طبیعی خطر این عوارض را کمتر می کنند و حتی اثرات جانبی مفیدی دارند. یکی از گیاهان کمتر شناخته شده خاکشیر تلخ با نام علمی Sisymbrium irio از خانواده Brassicaceae می باشد که عموما با خاکشیر شیرین (Descurainia sophia) اشتباه گرفته می شود. با توجه به اینکه این گیاه عموما به عنوان علف هرز شناخته می شود، تحقیقات زیادی برای شناخت خواص داروئی و ضدمیکروبی آن خصوصا در ایران صورت نگرفته است. دانه این گیاه اغلب به صورت جوشانده برای درمان بیماریهایی نظیر جوش، کک و مک، سرفه، وبا، احتقان سینه، سم زدایی کبد و طحال، از بین بردن روماتیسم، کاهش تورم و ضدعفونی کردن زخم، ضد درد و ضد تب استفاده می شود. هدف از این تحقیق بررسی خاصیت ضدمیکروبی عصاره های مختلف بذر خاکشیر تلخ در برابر 5 سویه باکتری بیماری زای انسانی: Bacillus subtilis, Bacillus cereus , Salmonella typhi, Shigella boydii, Escherichia coli میباشد. در این بررسی عصاره های آبی، متانولی و هیدروالکلی به روش خیساندن تهیه گردیدندواثرات ضد باکتریایی با روش انتشار چاهک در آگار بررسی شدند. عصاره های حاصله با غلظت های عصاره متفاوت، دارای اثر باکتریوسید و یا حداقل باکتریواستاتیک بودند.

آنتی باکتریال، خاکشیر تلخ، عصاره متانولی، عصاره هیدروالکلی