بی بی زهرا نژادغفار - دانشجوی ارشد رشته بیوشیمی دانشگاه آزاد اسلامی دامغان
حسین عباسپور - دانشیار گروه زیست شناسی فیزیولوژی گیاهی و ریاست محترم دانشگاه آزاد اسلامی دامغان
حمید هاشمی مقدم - استادیار شیمی تجزیه و ریاست دانشکده علوم پایه

زمینه و هدف : گیاهان منبع غنی از ترکیبات فنلی (فلاونوئید، تانن و آنتوسیانین) هستند که مهم ترین آنتی اکسیدان های طبیعی به شمار می آیند . آنتی اکسیدان های موجود در رژیم غذایی به لحاظ محافظت بدن در مقابل استرس اکسیداتیو و حفظ سلامت حائز اهمیت هستند . استرس اکسیداتیو عامل بروز بسیاری از بیماریها از جمله دیابت، سرطان، آرترواسکلروز و آلزایمر است . در این مطالعه هدف بررسی اثر عصاره گیاه ترتیزک باتلاقی به عنوان یک آنتی اکسیدان بر فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز در مسمویت با تتراکلرید کربن بود. مواد و روش ها : این مطالعه روی 40 سر موش رت انجام شد . موش ها به هشت گروه 3 تایی تقسیم شدند . گروه اول بدون هیچ گونه تزریق ، گروه دوم تزریق هفت روزه روغن زیتون بدون دریافت درمان، به مدت 7 روز به 6 گروه باقیمانده از موش ها CCl4 همراه روغن زیتون تزریق گردید وبعد از آن به مدت 7 روز به گروه های 4 و 5 ویتامین های C و E به عنوان الگوهای درمانی استرس اکسیداتیو و سه غلظت متفاوت 1 و 2 و 3 گرم بر میلی لیتر از عصاره گیاه به گروه های 6 و 7 و 8 تزریق شد. (به ازای هر 100 گرم وزن بدن 0.1 میلی لیتر) در انتها موش ها تشریح و بافت کلیه از بدن آنها خارج شد و بررسی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی SOD و CAT و GPX با آزمون دانکن صورت گرفت. نتایج : طبق یافته های به دست آمده میتوان مشاهده کرد که غلظت های مختلف عصاره افزایش معنی داری در فعالیت آنزیم های SOD و CAT و GPX داشته و ترمیم آسیب ناشی از تزریق CCl4 در مقایسه با گروه های دریافت کننده ویتامین های E و C دیده شد. نتیجه گیری : عصاره گیاه ترتیزک باتلاقی Cardamine ulignosa اثرات مفیدی در کاهش آسیب های حاصل از استرس اکسیداتیو دارد و میتوان با بررسی های بیشتر از آن به عنوان منبع آنتی اکسیدانی طبیعی بهره گرفت.

ترتیزک باتلاقی، رادیکال های آزاد، آنزیم های آنتی کسیدانی ، CCl4