محسن اسمعیل زاده - کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی جانوری، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
محمد قنبری - کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
اسداله اسدی - استادیار، دکترای بیوفیزیک، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
فریبا گودرزی - کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

سابقه و هدف: طیفسنجیجرمی یکی از تکنیکهای بسیار قوی برای شناسایی مواد است . این تکنیک با تعیین دقیق جرم مواد باعث شناسایی آنها میشود. روشهای یونیزاسیون نرم نقش کلیدی در ورود این تکنیک به عرصه زیستشناسی مولکولی و ساختاری داشته است و از آن برای شناسایی مولکولهای زیستی استفاده کردند. هدف اصلی و کلی این تحقیق معرفی اسپکترومتری جرمی به عنوان یک ابزار تحقیقاتی مهم در زیست شناسی مولکولی و همچنین معرفی کاربردهای مختلف این تکنیک و نیز ارائه چند مثال کاربردی در این حوزه میباشد. مواد و روشها: روش مورد بررسی در این مقاله از نوع کتابخانه ای بوده و بر مبنای مقالات انجام شده در چند دهه گذشته صورت گرفته است.مقالات لاتین مرتبط با موضوع، مورد بررسی قرار گرفته و به نتیجه گیری کلی از آنها پرداخته شده است. یافته ها: روشهای طیف سنجی جرمی فرصت ویژه ای را برای آنالیز اختصاصی مولکولی فراهم کردهاند این روش تحول بزرگی در شناسایی مولکولهای زیستی بوجود آورده است مولکولهایی مانند پرتئینها،اسیدهای نوکلئیک، الیگوساکاریدها و لیپیدها که بیوپلیمرهای اصلی موجودات زنده هستند توسط این روش شناسایی و آنالیز شدهاند به همین دلیل مطالعه فرایندهای مولکولی سلول با این روش امکانپذیر شده است دقت و حساسیت بالای طیف سنجی جرمی باعث توسعه و پیشرفت رشته های جدیدی مانند ژنومیکس، پرتئومیکس، لیپیدومیکس و متابولومیکس شده است. نتیجه گیری: طیف سنجی جرمی در زیست شناسی مولکولی کاربرد گسترده ای پیدا کرده است. تحقیقات در زمینهپرتئومیکس با کمک طیف سنجی جرمی انجام میشود . این روش با شناسایی پرتئینها و پپتیدها و نیز تعیین کمپلکسهای مولکولی ، نقش موثری در شناخت مکانیسمهای عملکردی و مولکولی سلول داشته است.

پرتئومیکس، تشخیص، طیف سنجی جرمی، MALDI-TOF MS