امیر نویانی - دستیار تخصصی طب اورژانس دانشگاه علوم پزشکی ایران
ابراهیم نصیری - دانشیار و هیات علمی علوم تشریح علوم پزشکی گیلان
حسن مولادوست - استادیار فیزیک پزشکی و هیات علمی علوم پزشکی گیلان
حسن امیری - استادیار علوم پزشکی ایران فلوشیپ مسمومیت

فرمالدهید(متانال) ماده شیمیایی با بوی زننده است. که برای فیکس نمودن کاداورها، پروسه های بافت شناسی، رزینهای صناعی، تولید فراورده های چوبی پلاستیکی و فیبرهای صنعتی از آن استفاده میشود . فرمالدهید با ایجاد استرس اکسیداتیو اثرات منفی روی دستگاههای بدن از جمله کلیه ها دارد. از آنجا که آنتی اکسیدانها از جمله ویتامینها مانند ویتامین C می توانند در حفاظت از آسیبهای ناشی از این ماده مضر نقش به سزایی داشته باشند. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر حفاظتی ویتامین C در آسیب ناشی از فرمالدهید بر عملکرد کلیوی موش صحرایی نر بالغ می باشد. که این مطالعه بر روی 24 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار با وزن 300-250 گرم انجام شد. موشها به 3 گروه 8 تایی تقسیم شدند.که گروه اول (C) به عنوان گروه کنترل دریافت کننده 1cc/kg و گروه دوم (E1) دریافت کننده 10mg/kg فرمالدهید و گروه سوم (E2) دریافت کننده همزمان فرمالدهید 10mg/kg و ویتامین C ا 200mg/kg بودند و پس از 10 روز تزریق روزانه به موشهای با فاصله 3 هفته از آخرین تزریق خونگیری انجام شده و سطح سرمی اوره و کراتینین سنجش شد.که در بررسی ها میزان اوره و کراتینین بر روی 24 سر موش نژاد رت بالغ در 3 گروه C ,E1, E2 اندازه گیری و نتایج حاصل مقایسه شدند . مقایسه نتایج میزان اوره در سه گروه معنیدار بوده است (0.05>P). در گروه تحت مواجهه همزمان فرمالدهید و ویتامین C (E2) در میزان اوره اختلاف معنی دار نسبت به گروه C (کنترل) وجود نداشت (P=0.239) . میزان اوره در گروه E2 نسبت به گروه E1 معنی دار نبوده (P=0.149) . مقایسه نتایج کراتینین در سه گروه معنیدار بوده است (0.05>P) اما تیمار با ویتامینC در گروه E2 نتوانسته از افزایش معنیدارکراتینین در این گروه جلوگیری کند (0.05>P). میزان کراتینین در گروه E2 نسبت به گروه E1 معنی دار نبوده است (P=0.847) . وبا توجه به این مطالعه چنین نتیجه گیری شد که تجویز داخل صفاقی 13 روزه ویتامین C با دوز 200mg/kg میتواند از افزایش اوره ناشی از فرمالین در موشهای بالغ نر بکاهد.

فرمالدهید،کلیه، ویتامین C ، موش صحرایی