سیده سولماز راستجو - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه تربیت مدرس
ندا زارع بنادکوکی - دانشجوی دوره کارشناسی شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی

هویت از موضوعات مهم در مباحث نظری معماری امروز ایران است. این هویت در سایه ی فرهنگ ایرانی- اسلامی قابل شناسایی و تعریف بوده و بازتاب آن را می توان در زوایای مختلف زندگی انسان ها جستجو نمود. نمود کالبدی آمیختگی فرهنگ ایرانی با ارزش های اسلامی را می توان در سیما و منظر شهرهای ایران مشاهده کرد. از آنجایی که یکی از مهمترین عناصر تشکیل دهنده ی سیمای شهر نمای ساختمان ها هستند پس می توان ظهور شاخصه های فرهنگ اسلامی را در این بخش از ساختمان شناسایی و طبقه بندی نمود. بر این اساس در این مقاله ابتدا به بررسی شاخه های فرهنگ اسلامی و چگونگی بروز آن ها در نمای ساختمان پرداخته شده است و سپس تلاش شده برای محک نظر فوق نمودهای فرهنگ اسلامی در نمای ساختمان های مسکونی در محله مصباح شهر کرج به عنوان یک محله که نمونه های معماری و شهرسازی معاصر از دهه ی سی خورشیدی تا به امروز را در خود جای داده است، بازشناسی گردند. در نهایت این پژوهش بر آن است که در مدلی میزان تغییرات نمودهای فرهنگ اسلامی را در یک شهر زنده بیابد. تحقیق حاضر از نظر شیوه ی گردآوری اطلاعات، تحقیق توصیفی-تحلیلی است و ابزار اصلی گردآوری اطلاعات آن، مطالعات کتابخانه ای و نیز مشاهده میدانی می باشد. از نتایج حاصل از این پژوهش طراحان شهری در برنامه ریزی های شهری و نیز توسط معماران در طراحی بناهای مسکونی و نیز جامعه ی علمی کشور بهره خواهند گرفت. با این امید که بتوان شاهد نمود های فرهنگ اسلامی در جهت هویت بخشی به سیمای شهرهای ایران بود.

فرهنگ اسلامی، هویت، سیمای شهری، نمای ساختمان مسکونی