هانیه برزگر - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان،گروه صنایع غذایی،قوچان،ایران
ریحانه احمدزاده قویدل - عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان،گروه صنایع غذایی،قوچان،ایران
سودابه عین افشار - استادیاربخش تحقیقات فنی ومهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی،ایران

در این مطلب میزان فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی برگ گونه های مختلف زالزالک ایران شامل C. azarolus ،C. Assadii.1 ،و C. pentagyna subsp. Pentagyna،var.pontica ، C. Assadii.2, C. pseudoheterophylla subsp ، C. pentagyna subsp. Pentagyna، C.azarolus var.aronia, C .kurdistanica،turkestanica مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بین ارقام انتخاب شده در آزمون قدرت رادیکال گیرندگی DPPH گونه اسدی 2 با دارا بودن کمترین (IC50= μg/ml 9.508)IC50 بیشترین خاصیت آنتی اکسیدانی رادارا بوده وگونه پنتاجینای 1 دارای (IC50=403.4 μg/ml) بود که بالاترین IC50 وپایینترین خاصیت آنتی اکسیدانی را نشان داد. تفاوت بین ارقام اسدی 1 و پنتاجینای 1 و ترکستانیکا نیز از نظرقدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد معنی دار نبوده همچنین مقدار خواص آنتی اکسیدانی در برگ ارقام زالزالک آرونیا ، کردستانیکا و پنتاجینای 2 نیز اندازه گیری شدوتفاوت بین آنها از این نظر معنی دار نبود. از میان گونه های مورد بررسی ،گونه اسدی 1 با مقدار (118.3mg/ml) نیز دارای بالاترین میزان ترکیبات فنولی در آزمون بود ولی گونه اسدی 2 با مقدار 6.474mg/ml) پایینترین میزان ترکیبات فنولی را نشان داد. مقدار ترکیبات فنولی در برگ ارقام زالزالک آرونیا ، کردستانیکا ، اسدی 2 ، پونتیکا و پنتاجینای 2 نیز اندازه گیری شدوتفاوت بین ارقام از این نظر معنی دار نبود. ازنظر قدرت مهارکنندگی آهن III نیز ،گونه پنتاجینای1 (3360 میکرومول بر لیتر) بالاترین قدرت مهارکنندگی وگونه اسدی 2 (79.20 میکرومول بر لیتر) پایینترین قدرت مهارکنندگی را دارابودند. ازآنجاییکه گونه اسدی 2 ترکیبات فنولی پایین ولی خواص آنتی اکسیدانی بالایی داشته ،رابطه مثبتی بین مقدار فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی برقرار نبود.

برگ زالزالک،ترکیبات فنولی،فعالیت آنتی اکسیدانی ،فراصوت