هوشنگ قمرنیا - دانشیار و عضو هیات علمی گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی کرمانشاه ، ایران
زهرا جلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
صبا دایی چین - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه رازی کرمانشاه ، ایران
میلاد فرمانی فرد - کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

وجود منابع آب زیرزمینی کم عمق که اغلب با مسائل شوری و ماندآبی مواجه هستند در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک جهان به چشم می خورد. از نظر مهندسی راه حل اصلی پایین انداختن سطح سفره آب زیرزمینی از طریق احداث سیستم های مختلف زهکشی زیرزمینی است، غافل از اینکه بالا بودن سطح سفره آب زیرزمینی نعمتی است که از آن میتوان در جهت جبران قسمتی از نیازهای آبی گیاه استفاده کرد. به علت شوری خاک در مناطق نیمه خشک می توان از آب های زیرزمینی کم عمق به عنوان یک منبع آب آبیاری استفاده کرد. در این رابطه آزمایشی به منظور بررسی اثر آب زیرزمینی کم عمق شور بر عملکرد و کمک به تبخیر و تعرق گیاه دارویی سیاهدانه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای اعمال شده شامل آب زیرزمینی با کیفیت شوری 4 دسی زیمنس بر متر در سه عمق 60 و 80 و 110 سانتی متر و آبیاری کامل بود. نتایج نشان داد که درصد مشارکت آب زیرزمینی در اعماق 60 و 80 و 110 سانتی متر به ترتیب حدود 57/7، 53/4 و 45/8 درصد نیاز کلی گیاه بود. با توجه به نتایج این تحقیق می توان اعلام کرد که به طور کلی شوری آب زیرزمینی باعث کاهش مصرف گیاه از آن و کاهش عملکرد دانه و روغن تولیدی می گردد. همچنین افزایش عمق سطح ایستابی نیز باعث کاهش مصرف آب زیرزمینی توسط سیاهدانه گشته است.

آب زیرزمینی کم عمق، درصد مشارکت آب زیرزمینی، سیاهدانه، شوری، کارایی مصرف آب