هوشنگ قمرنیا - دانشیار گروه مهندسی آب پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
میلاد فرمانی فرد - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
صبا دائی چین - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران
زهرا جلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی گروه مهندسی آب دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران

بحران کمبود منابع آب شیرین و تجدید شونده در اکثر نقاط جهان محدودکننده توسعه و شکوفایی کشاورزی و صنایع است. آبیاری تکمیلی به عنوان یک استراتژی سودمند اقتصادی دروضعیت محدودیت آبیاری و با هدف حداکثراستفاده از واحد حجم آب مصرفی مطرح است. لذا در این پژوهش به بررسی اثر اعمال مقدار و زمان آبیاری تکمیلی برکمک به نیاز آبی وعملکرد سه رقم گندم (به نام های W33g و کراس البرز و بهار) در سال زراعی 90-89 پرداخته شده است. آزمایشات در ایستگاه لیسیمتری تحقیقاتی گروه مهندسی آب پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی و با بهره گیری از لیسیمترهای موجود، انجام گرفت. زمان اعمالتیمارهای آبیاری تکمیلی گلدهی و دانه دهی نیز به ترتیب، مشاهده 50 % به گل رفتن بوته ها و مشاهده شروع دانه بستن 50 % سنبله ها بود. همچنین آزمایشها در قالب طرح فاکتوریل دو عامله و بر پایه طرح کاملاً تصادفی بنا شدند. نتایج نشان داد که، بیشترین میزان مشارکت آبیاری تکمیلی 26/1% کل آب مصرفی گیاه بوده است. بطور متوسط بیشترین عملکرد دانه محصول گندم از آن رقم کراس البرز و مربوط به تیمار دو آبیاری توأمان گلدهی و دانه دهی و برابر با 4804 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. رقم کراس البرز نسبت به دو رقم دیگر تحت تیمار آبیاری تکمیلی یکسان، بیشترین کارائی مصرف آب را بخود اختصاص داد. بطوریکه متوسط بالاترین مقدار کارائی مصرف آب در حالت تک آبیاری گلدهی، دانه دهی و دو آبیاری گلدهی و دانه دهی به ترتیب برابر با 4/47، 4/38 و 4/18 کیلوگرم در مترمکعب، متعلق به این رقم بدست آمد.

آبیاری تکمیلی، گندم، عملکرد، کارائی مصرف آب