عطیه زارعی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
حسین بانژاد - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

آب، مهمترین و اساسی ترین عامل حیات و پیشرفت در هر زمینه هایی محسوب میشود. کاربرد مجدد فاضلابها و پساب حاصل از تصفیه آنها در کشاورزی به علت نیاز روز افزون به آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک نظیر ایران روز به روز بیشتر مورد توجه قرار میگیرد . درحقیقت مشکل اساسی کاربرد فاضلاب برای آبیاری، فلزات سنگین و سمی موجود در آن میباشد. در برخی مناطق فاضلاب های صنعتی باعث توزیع آرسنیک در آب می شوند. در این مقاله به بررسی خصوصیات شیمیایی و فیزیکی آرسنیک و گردآوری اطلاعات در رابطه با تجمع و انتقال آرسنیک در خاک، گیاه و موجودات زنده پرداخته شده است.مطالعات انجام شده نشان داده است که آب آلوده به آرسنیک می تواند انواع متفاوتی از مشکلات سلامتی را در افراد مصرف کننده ایجاد نماید. نتایج پژوهش ها نشان می دهد که حداقل 22 میلیون هکتار از اراضی در شمال و جنوب آفریقا، آمریکای جنوبی، خاورمیانه، جنوب اروپا و جنوب غرب آمریکا، مکزیک و بخش مهمی از آسیای مرکزی وشرقی که عمدتا به کشت سبزی و صیفی اختصاص دارند، با فاضلاب خام شهری و صنعتی آبیاری می شوند. استفاده از این منابع در مناطق مختلف، آلودگی خاک و تجمع فلزات سنگین در محصولات زراعی را به همراه داشته است. نتایج پژوهشهای انجام شده که در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته اند، نشان می دهد که افزایش غلظت آرسنیک با افزایش غلظت تیمارهای آرسنیک دار، چه دراند ام هوایی و چه در ریشه معنی دار است.

آرسنیک، پساب، آبیاری، فلزات سنگین