مجید حیدری زاده - استادیار، عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

در اینجا ضریب بدون بعد بهره وری از آب، از ضرب مقدار راندمان آبیاری در مقدار راندمان تولید محصول تعریف شده است. ضریب تولید یا راندمان تولید محصول از تقسیم مقدار محصول تولید شده بر واحد سطح بر مقدار پتانسیل تولید محصول در همان واحد سطح به دست می آید. این ضریب بدون بعد بهره وری، قابل بعد دار کردن به کیلوگرم محصول بر هکتار و یا بر متر مکعب آب است. با داشتن ضریب بدون بعد بهره وری از آب، می توان بهره وری از آب دشت ها و اقلیم های مختلف را بدوندانستن محصول خاص با یکدیگر مقایسه نمود. به منظور شناخت و مقایسه منابع آب و بهره وری از آب در حوضه و دشت هنام در استان لرستان در سال آبی 87-86 مولفه های مختلف بیلان آبی در سطح حوضه و دشت اندازه گیری شد. مساحت حوضه و مساحت دشت زیرکشت به ترتیب برابر 140 و 14.15 کیلومتر مربع می باشد نتایج اندازه گیری نشان می دهد که میزان برداشت از آب های سطحی و زیر سطحی برای مزارع کشاورزی 19.6 میلیون متر مکعب بوده است که با توجه به سطح زیر کشت 1415 هکتار در حوزه، میزان مصرف آب کشاورزی جمعا برابر . 1385 متر مکعب در هکتار و یا به عبارت دیگر به عمق 1385 میلی متر آب ناخالص در سطح دشت بوده است. با این ارقام راندمان آبیاری برابر 40.1 درصد برآورد می شود مقدار ضریب تولید کل محصول برابر 0.439 بدست آمده است. با ضریب راندمان آبیاری در راندمان تولید ، مقدار ضریب بدون بعد بهره وری آب در دشت هنام برابر 0.176 محاسبه می شود.

بهره وری آب، بیلان آب، ضریب بهره وری، لرستان، هنام