ابوالفضل اکبرپور - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
الهام قوچانیان حق وردی - دانشجو کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
بهروز اعتباری - کارشناس ارشد آب منطقه ای شهرستان بیرجند

مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک به ویژه در زمانی که تقاضا برای آب آشامیدنی سالم با رشد سریع جمعیت همراه است از اهداف ضروری آینده محسوب می شود. تغییر و تحولات آب های زیرزمینی در سالیان اخیر در بیشتر دشت های استان خراسان جنوبی به سمت کاهش ذخیره آبخوان سوق پیدا نموده است. از طرف دیگر با توجه به اینکه در بیشتر محدوده های استان، آب زیرزمینی تنها منبع قابل اتکا جهت مصارف مختلف می باشد بنابراین بهره برداری از منابع آب زیرزمینی جهت ادامه حیات در محدوده های مذکور امری ضروریست.به منظور مطالعه و بررسی آبخوان های زیرزمینی در پهنه های مطالعاتی استان خراسان جنوبی جهت شناسایی رفتار آبخوان از مدل های آب زیرزمینی استفاده می شود. مدل آب زیرزمینی در واقع فرمساده شده ای از یک سیستم واقعی آبهای زیرزمینی است که بطور تقریبی همبستگی بین عمل و عکس العمل هیدرودینامیکی را در یک سیستم ارائه میدهد. یکی از مهمترین مراحل مدلسازی، تهیه مدل مفهومی مناسب با طبیعت سفره می باشدکه تهیه آن، بستگی به اهداف مدلسازی و منابع موجود و آمار و اطلاعات دارد. در این مطالعه با استفاده از داده های حفاری چاه های اکتشافی و نتایج ژئوفیزیکی، مدل مفهومی دشت بیرجند با استفاده از نرم افزار GMS تهیه شد.پس از آن نتایج حاصل از مدل کالیبره شد و توزیع خطا و منحنی پراکنش در منطقه مورد مطالعه تعیین گردید.نتایج مشخص نمود که تفاوت اندکی بین مقادیر مشاهده شده و محاسبه شده وجود دارد و اختلاف بین مقادیر ورودی و خروجی مدل ناچیز و قابل قبول می باشد .

آبخوان، دشت بیرجند، مدلسازی، ، مدل GMS