فرشته زادجانعلی چوبری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
مریم نوابیان - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
مجید وظیفه دوست - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

امروزه با توجه به بحران کمبود منابع آب استفاده از پساب برای تکمیل منابع آب آبیاری در جهت افزایش بازدهی مصرف آب، کاهش هزینه آب کشاورزی و کاهش آلودگی منابع سطحی و زیر زمینی از اهمیت خاصی برخوردار است. برای به حداقل رساندن اثرات مخرب کوتاه مدت و بلند مدت استفاده از پساب بر محیط زیست، تولیدات گیاهی، حاصلخیزی خاک وکیفیت آب، توجه به راهکار های حفاظت از آب در سطح مزرعه و تصفیه پساب ها حائز اهمیت است. فسفر یکی از آلاینده های اصلی پساب ها بخصوص زه آب بخش کشاورزی محسوب می شود که منشاء آن رسوبات غنی شده از فسفات آلی و غیر آلی رواناب مزرعه است. حد غیر مجاز این ماده باعث کاهش کیفیت و خوراک وری منابع آبی می شود. در پژوهش حاضر، روند حذف اورتوفسفات از پساب با استفاده از زئولیت اصلاح شده تحت شرایط مختلف مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا آزمایش های مربوط به اصلاح زئولیت و انتخاب مناسب ترین روش اصلاح، سینیتیک جذب زئولیت اصلاح شده برای دو قطر 1-0/5 و 5-3 میلی متر و در نهایت ایزوترم جذب تحت معادله لانگمیر و فرندلیچ انجام شد. نتایج نشان داد زئولیت اصلاح شده کارایی خوبی در حذف اورتوفسفات دارد و در بررسی روش های اصلاح زئولیت، زمان 8 ساعت و دوران 150 دور در دقیقهمناسب است. آزمایش سینتیک نشان داد زئولیت در 2 ساعت اول بیشترین درصد حذف را داشته و بعلاوه بین دو سایز تفاوت معنی داری از نظر درصد حذف وجود ندارد. همچنین بررسی ایزوترم نشان داد که ایزوترم لانگمیر و فرندلیچ تطابق خوبی برای بیان حذف فسفر توسط زئولیت دارد.

اصلاح زئولیت، ایزوترم جذب، حذف فسفر، HTDMA