برآورد پارامترهای توابع کاهش جذب در شرایط تنش خشکی برنج رقم هاشمی رشت

با هدف تحلیل جذب آب توسط ریشه در شرایط غیراشباع خاک، معادلات ریاضی متعددی بر پایه ترم جذب آب معادله ریچاردز توسعه یافته اند. این معادلات، به توابع کاهش جذب موسوم اند و اساس فیزیکی مدل های شبیه سازی را تشکیل می دهند که برای پیش بینی واکنش گیاه در شرایط مختلف و تعیین مدیریت بهینه آبیاری بکار می روند. در این تحقیق تلاش شده است که مقادیر پارامترهای توابع کاهش جذب در 2 رابطه ون گنوختن و دیرکسن در شرایط اعمال تنش خشکی برای برنج رقم هاشمی رشت تعیین شود. به این منظور، براساس داده های برنج رقم هاشمی اراضی شالیزاری رشت (سال 1386) در دوره تناوب 5 و 8 روز، مدل شبیه ساز رشد و توسعه گیاه SWAP، با دقت بالایی واسنجی و اعتبارسنجی شد. در تحلیل آماری، گزاره های ضریب همبستگی و جذر میانگین خطا به ترتیب برای گزینه های واسنجی(دوره تناوب 8 روز) و اعتبارسنجی (دوره تناوب 5 روز)، 0/984 و 455 کیلوگرم در هکتار و 0/988 و 344 کیلوگرم در هکتار بدست آمدند. سپس از نتایج خروجی مدل SWAP، مقادیر تعرق روزانه واقعی، بالقوه و پتانسیل ماتریک در عمق توسعه ریشه طی حساس ترین مرحله رشد برنج به تنش خشکی (دوره زایشی) استخراج شد. براساس سری داده های موجود، پارامترهای معادلات دیرکسن و ون گنوختن از طریق نرم افزار آماری SAS تعیین گردید. در شرایط استفاده از رابطه سیگموئیدی ون گنوختن پارامترهای h50 و p با ضریب همبستگی 0/87 به ترتیب 507- و 3/5 برآورد شدند. در شرایط بکارگیری از رابطه دیرکسن و همکاران پارامترهای h50 و *h و p به ترتیب 444-، 279-، و 3 با ضریب همبستگی 0/82 تخمین زده شد. در حالی که کاسانو و همکاران (2000) در ایتالیا، برای یک رقم برنج بومی از نوع جاپونیکا، پارامترهای رابطه ون گنوختن h50 ، و p را به ترتیب 700- و 4 تعیین کردند.

Keywords:

برنج رقم هاشمی , تنش خشکی , توابع کاهش جذب , مدل SWAP