مجتبی حیدری فارسانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات استان چهارمحال و بختیاری

موضوع توسعه پایدار چند دهه ای است که در علوم و حرفه های مختلف از جمله معماری و شهرسازی مطرح شده و ریشه آن در بحران های زیست محیطی و نیز مصرف بی رویه انرژی های فسیلی در جهان می باشد .توسعه پایدار به معنی ارایهراه حلهایی در مقابل الگوهای فانی کالبدی، اجتماعی و اقتصادی توسعه می باشد که بتواند از بروز مسایلی همچون نابودی منابع طبیعی ، تخریب سامانه های زیستی، آلودگی جهانی تغییر اقلیم، افزایش بی رویه جمعیت، بی اعتدالی و پایین آمدنکیفیت زندگی انسانها جلوگیری می کند. در شکل گیری معماری سنتی ما ، عامل اقلیم اهمیت خاصی داشته و یکی از عوامل موثر در پایداری و ماندگاری آن بودهاست .در ساخت و سازهای سنتی ایران هماهنگی با شرایط اقلیمی به گونه ای در نظر گرفته شده است که فرد با وجود گرمای طاقت فرسا در فضای بیرون، در محیط خانه در کمال آرامش و آسایش به زندگی خود ادامه می دهد .اما متاسفانهدر حال حاضر ، این مقوله به فراموشی سپرده شده و شهرها و ساختمانها به گونه ای طراحی و ساخته می شوند که آسایشگرمایی تنها از طریق دستگاههای تهویه مطبوع و مصرف انرژی فسیلی فراهم می گردد .با عنایت به موارد فوق الذکر ، لازم است از معماری گذشته میهن عزیزمان درس گرفته و از طبیعت و انرژی های پاک با رویکرد توسعه پایدار به نحواحسن استفاده نمود .لذا چه نیکوست که این اصول و مفاهیم را بطور کامل و عمیق (نه گذرا و سطحی) دریافته و در معماری امروز این مرز و بوم بکار گرفت تا بتوان به معماری و شهری پایدار و دارای هویت دست یافت .در این مقاله به بررسی شرایط اقلیمی منطقه گرم و خشک پرداخته شده و راهکارهای طراحی کالبد بناها و شهرها متناسب با این اقلیم مورد بررسی قرار گرفته شده است تا بتواند نقش چشمگیری در مسایل یاد شده و بحث توسعه پایدار ایفا نماید.

توسعه پایدار، معماری بومی، مناطق گرم و خشک، معماری پایدار، انرژی های پاک (تجدید پذیر)