محمدحسن صحافی پور - سازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، پژوهشکده علو
شهاب شیبانی - سازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، پژوهشکده علو
حسن رحیمی - سازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، پژوهشکده علو
عباس عیوضی - سازمان انرژی اتمی ایران، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، پژوهشکده علو

امروزه صنایع بزرگ و کوچک درکشورهای پیشرفته درمقیاس زیادی از روش های هسته ای عمدتاً جهت اندازه گیری و کنترل محصولات خود استفاده می نمایند . باتوجه به اینکه بیشتر عناصر می توانند رادیواکتیو شوند و باتوجه به خاصیت ردیابی رادیوایزوتوپها می توان ماده موردنظر را رادیواکتیو کرده و سپس رد آنرا برای منظورهای خاصی که موردنظر است تعقیب نمود . ازاین خاصیت می توان برای نشت یابی درخطوط لوله های زیرزمینی انتقال نفت بادقت بالا استفاده کرد . نشت یابی با وجود حدود ١٣ هزارکیلومتر خط لوله انتقال نفت دارای ارزش فراوانی بوده و بهمین دلیل باکمک آژانس بین المللی انرژی اتمی اقدام به انتقال تکنولوژی و کاربرد این روش درایران گردیده است . دراین روش از Br-82 بفرم متیل برماید بعنوان یک ردیاب مناسب ( ازنظر خواص فیزیکی و شیمیایی ) به مقدار معینی به خط لوله انتقال مواد نفتی تزریق می گردد . درصورت وجود نشتی بخشی ازماده ردیاب درحین عبور ازلوله خارج شده و درخاک اطراف لوله نفوذ می نماید . دستگاه نشت یاب حدود اً نیم ساعت بعداز تزریق ردیاب به خط لوله وارد گشته و همراه با مواد نفتی درداخل لوله حرکت می نماید پس ازرسیدن به محل نشت، ردیاب نفوذ کرده درخاک را ردیابی و درحافظه خود ثبت می نماید . حجم نشت قابل تشخیص دراین روش بستگی به مقدار دز ماده رادیواکتیو تزریق شده به خط، سرعت حرکت دستگاه نشت یاب دردرون لوله و هم چنین حساسیت دتکتور سیستم نشت یاب خواهد داشت . محل دقیق نشت نیز بانصب مارکرهای فاصله یاب که برروی خط لوله و با فواصل معینی نصب می گردند امکان پذیر می گردد . این مارکرها درحقیقت چشمه های کبالت – ٦٠ بااکتیویته ها ی پائین درحدود پنجاه میکروکوری می باشند .

نشت یابی - ردیاب - رادیواکتیو - متیل برماید