فاطمه علیمیرزایی - کارشناسارشد، پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی–فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
شهرزاد امین شیرازی نژاد - عضو هیئت علمی، پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی–فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
زهرا ابوالفتحی - کارشناسارشد، پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی–فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
مریم اسدپور - کارشناسارشد، اداره کل موزهها و اموال منقول تاریخی - فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری

میراثفرهنگی یک موضوع غیرقابل جایگزین و بیبازگشت است که شاید نبود آن مانند نبود آب، حیات مادی انسان را تهدید نکند، ولی یک بحران ملی است که حیات فرهنگی ما و فرزندانمان را تهدید میکند. بنابراین بایستی با جهتگیریصحیح در مدیریت بحرانهایی که میتواند آن را تهدید کند قدم برداریم. ظرفیتسازی در موضوع بحران در میراثفرهنگی به سبب متفاوتبودن خود میراثفرهنگی، موضوعی متفاوت است وراهکار و برنامهریزی خاص خود را میطلبد. طرح و ارائه برنامههای مدیریتی، آموزشی، اجرایی و مشاورهای در سطوح فردی، سازمانی و اجتماعی از انواع ظرفیتسازیهای مورد نیاز در این حوزه هستند.مدیریت بحران در میراثفرهنگی به دو نوع مدیریت علمی و تطبیقی نیاز دارد، که با بهرهگیری از نظام ساختارمند درونی، قدرت برقراری ارتباط برونسازمانی و فرهنگسازی و برنامهریزیهای آموزشی و بسیاری موارد دیگر انجامپذیر است.آموزش در سطوح و موضوعات مختلف مانند شناخت ارزشهای میراثفرهنگی، شناخت میراث آسیبپذیر، شناخت عوامل بحرانزا و میزان تأثیرگذاری، نوع مدیریت و رهبری مورد نیاز در مواجهه با مراحل مختلف رویارویی با بحران، میتواندشکل بگیرد. این امر منجر به طرح نیازها و برنامهریزی برای همکاری نهادهای دولتی و غیردولتی، تقویت و تصحیحهدفمند ظرفیتهای موجود و ایجاد ظرفیتهای زیربنایی لازم خواهد شد. این مقاله با بررسی نقاط ضعف و قوت ظرفیتهای موجود در موضوع بحران میراث فرهنگی و بهرهگیری از مدلهای ظرفیتسازی در موضوعات اجتماعی و فرهنگی دیگر در کنار نتایج به دست آمده از پروژه های ارزیابی ریسک در موزه، به بیان مدل حفاظتگرانه در مقابل ضررهای اقتصادی در موزهها میپردازد. بگونهای که در کنار توسعه و پیشرفت دانش وتخصص نیروهای انسانی فعال قدرت سازگاری و قابلیت ادامه حیات در موزهها با وجود تهدیدات ایجاد شود. این امر میسر نخواهد بود مگر با حمایت و همکاری دولت، مؤسسات و مراکز خصوصی و جلب مشارکتها و ائتلافهای مردمی و جذب منابع مالی و شبکههای مؤثر و کارا با قوای تخصصی

ظرفیتسازی، مدیریتبحران، میراثفرهنگی