امیرحسین رئیسیان - معاون خدمات شهری و فضای سبز شهرداری منطقه هشت کلانشهر قم
محمدرحمن رئیسیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی

فرآیند توسعه و پیشرفت جوامع با بحران آنها رابطه ای مستقیم دارد، چرا که بحران به عنوان مانع اصلی تهدید کننده برنامه های توسعه عمرانی کشورها، همواره تأثیر بازدارنده ای بر روند توسعه پایدار کشورها داشته و بخشی از منابع وامکانات کشورها را ازمسیر تخصیص به برنامه های توسعه باز میدارد. پارادایم سنتی مدیریت بحران مبتنی بر مقاوم سازی کالبدی شهرها بوده است ولی رویکرد نوین مدیریت بحران، اجتماع محور بوده و استفاده از رویکردهای جامعه محور و توانمند سازی لایه های مختلف جامعه و جلب مشارکت و ارتقاء آمادگی آنها مورد توجه قرار دارد و لذا بهرهگیری از سرمایههای اجتماعی، ظرفیت سازی محلی و توانمندسازی اجتماع در چگونگی رویارویی با بلایای طبیعی از مؤلفه های اساسی این رویکرد است. بدیهی است درصورت عدم وجود سیاستگذاری و برنامه ریزی مشخص در این زمینه،ترتیبات و اقدامات لازمبرای مقابله با بحران،با مشکلاتی روبرو خواهدگردید. با توجه به اهمیت مسأله بحران در شهرها و صدمات مختلف اقتصادی واجتماعی حاصل به ویژه در کشورهای در حال توسعه، این مقاله پس از مروری بر ملاحظات نظری این رویکرد مشتمل براصول و اهداف آن، به بررسی تجربیات جهانی در زمینه الگوی مدیریت بحران جامعه محور میپردازد و با نگاهی آسیب شناسانه به فرایند مدیرت بحران در کشور به ارائه راهکارهای مناسب در زمینه یکپارچگی میان سازمان های ملی و محلی در زمان وقوع بحران وظرفیت سازی برای ایجاد جامعه پویا و مبتنی بر تعاملمی پردازد.

ظرفیت سازی، بحران، مدیریت بحران شهری، توانمندسازی