برنامه ریزی کاربری زمین با رویکرد کاهش آسیب پذیری شهر در برابر زلزله

یکی از موضوعات مهمی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن روبرو هستند موضوع حوادث طبیعی است. با توجه به غیر مترقبه بودن این حوادث و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیمها و اجرای عملیات، برنامه ریزی مؤثر در جهت کاهشآسیب ها و خسارات ناشی از سوانح طبیعی امری بدیهی به نظر می رسد. در میان حوادث طبیعی، زلزله به عنوان یکی از مخرب ترین سوانح طبیعی محسوب می گردد که سبب تلفات جانی و مالی سنگین در کشور میشود. بررسی میزانآسیب ها و صدمات ناشی از زلزله در شهرها و روستاها در بسیاری از موارد نشان داده است که درصد بالایی از صدمات بهطور مستقیم و یا غیر مستقیم به وضعیت نامطلوب برنامه ریزی و عدم شناسایی کاهش خطرات شهری مربوط می شده است.با بکارگیری اصول و ضوابط شهرسازی و تبیین مفاهیم موجود در این دانش مانند بافت و ساختار شهر، کاربریاراضی شهری، شبکههای ارتباطی و زیرساخت های شهری تا حد زیادی می توان اثرات و تبعات ناشی از حوادث طبیعی را کاهش داد. در این میان، یکی از جنبه های مؤثر در جهت کاهش آسیب پذیری مناطق شهری در برابر خطر زلزله، برنامه ریزی کاربری زمین شهری به عنوان هسته اصلی دانش شهرسازی است،که با وارد کردن موضوع ایمنی در برابرخطر زلزله در آن، می توان انعط اف پذیری مناطق شهری را در برابر خطر زلزله، افزایش داد.این مقاله در صدد بیان ارتباط کاربری زمین شهری با آسیب پذیری شهر در برابر زلزله است و موضوع اصلی آن تأکید بر لزوم این جنبه از دانش شهرسازی است. هدف از این نوشتار ضمن بررسی ارتباط کاربری اراضی شهری و زلزله، ارائه عوامل مؤثر در راهبردی کردن برنامه ریزی کاربری زمین با هدف کاهش آسیبهای ناشی از زلزله است. نتایج این مقاله نشان می دهد، اجتناب از خطر، پیشگیری و انجام اقدامات کاهش آسیب پذیری از خطر زلزله احتمالی، باتوجه به بالا بودن آسیب پذیریشهرهای ایران در مقابل خطرات ناشی از زلزله، ازطریق توجه به معیارها و ضوابط برنامه ریزی کاربری زمین شهری امری ممکن و لازم است

Keywords:

برنامه ریزیکاربری زمین , زلزله , بافت شهری , آسیب پذیری , بهسازی لرزه ای