بابک میربهاء - دکترای راه و ترابری، دانشکده مهندسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین.
مرتضی اسدامرجی - دانشجوی دکترای راه و ترابری، پژوهشگاه حمل و نقل طراحان پارسه.
امیر رسولی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی حمل و نقل، پژوهشگاه حمل و نقل طراحان پارسه.

همه ساله حوادث طبیعی خسارات فراوانی به زیر ساختهای حملونقل جادهای وارد کرده و علاوه بر کاهش ظرفیت شبکه جادهای، باعث مشکلات زیادی در امر امداد رسانی به حادثه دیدگان و تخلیه اضطراری شهروندان میشود. با توجهبه افزایش تقاضای حملونقل و وقوع حوادث طبیعی مختلف در سالهای اخیر، روشها و راهکارهای سنتی برای غلبه بر این مشکلات و مدیریت بحران کارساز نبوده و نیاز به استفاده از سیستمها و تکنولوژیهای جدید را میطلبد. به همین منظور در ایران نیز بایستی به مانند کشورهای پیشرفته از سیستمهای هوشمند حمل و نقلitsدر مدیریت بحران بهره برد که برای رسیدن به این مهم بایستی ارتباطات و همکاریهای لازم بین ارگانها و پشتیبانان مختلف با تدوین معماریITS مشخص شود. ارائه الگوی مناسب معماریITSبرای خدمات مدیریت بحران نیاز به طی مراحل مختلفی میباشد که در این پژوهش با توجه به نیازها و امکانات موجود در ایران مراحل و روند دستیابی به یک الگوی مناسب معماری ITS خدمات مدیریت بحران تشریح شده است. ابتدا حوادث طبیعی معمول در راههای کشور با توجه به آمار واطلاعات بدست آمده از سازمانهای مربوط و با توجه به تاثیر حوادث مختلف در راههای برون شهری، مورد بررسی قرار گرفته و حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و ریزشهای دامنهای به عنوان اصلی ترین مشکلات و بحرانهای معمول درراههای برون شهری معرفی میشود. بعد از شناسایی مشکلات نوبت به تعیین خدمات کاربر برای معماریITS میرسد که در این مرحله خدمات مدیریت بحران بهعنوان خدمات کاربر اصلی و زیر خدمات کاربر تحت عنوان نظامهای مدیریت بحران ارائه شد. در ادامه سازمانها و ارگانهای پشتیبان در مدیریت بحران شناسایی شده و وظایف و مسئولیتهای هر یک از آنها تحت تبیین مفاهیم اجرایی شده است. بعد از این مرحله نوبت به تبیین ملزومات عملکردی ارائهشده و در نهایت ارتباطات بین اجزای مختلف سیستم تحت عنوان معماری فیزیکی ارائه شده است.

معماریITS ، سیستمهای هوشمند حمل و نقل- مدیریت بحران