میثم رضایی مهوار - کارشناس موزه داری و دانشجوی دوره ی کارشناسی ارشد هنر اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان

این شئ بی نظیر در آثار به دست آمده از دوران باستان تنها یک مشابه نقره ای دارد که آن هم از حفاری های چغازنبیل به دست آمده، و می توان با توجه فرهنگ، فلسفه و اعتقادات ایلامی ها، کاربرد و رواج این نوع از اشیا را به دنیای ایران در روزگار ایلام باستان منسوب دانست که در این مقاله، به تشریح آن پرداخته شده است. در ریخت شناسی (شکل شناسی) نقوش روی حلقه ی طلایی ارجان، عبارتند از دو شیردال (گریفین) در طرفین نقش یک نخل (پالمت)، که در این مقاله ابتدا به منشأ پیدایش این دو نقش و سپس به بررسی تطبیقی نقوش حلقه ی طلایی ارجان با آثار به دست آمده از ایران و بین النهرین پرداخته می شود و در یک روند تاریخی، برای مشابه ترین نقوش با نقوش حلقه ی طلایی ارجان به مواردی در آثار مفرغی لرستان و آثار به دست آمده از گنجینه ی زیویه و در نهایت به ارتباط و پیوستگی آن با نقوش مهرهای دوره ی هخامنشی اشاره می شود. با وجود تاریخ گذاری های مختلف صورت پذیرفته بر مبنای شکل شناسی و قرائت کتیبه ی ایلامی روی این حلقه، با بررسی مشخصه های هنری به کار رفته و تطابق آن با هنر هخامنشی می توان حلقه ی طلایی ارجان را یکی از مهم ترین موارد روشن کننده ی ارتباط و پیوستگی هنر ایلامی و هخامنشی دانست که تاریخ ساخت آن قرن ششم یا هفتم .ق.م شناسایی می شود.

ایلام نو، هخامنشی، حلقه ی قدرت، ارجان، هیدلو