منیژه قهرودی تالی - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
سمیه خسروی - کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم
علی احمدآبادی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

ناپایداری ناشی از تحولات تکتونیکی و اقلیمی کواترنر، همواره تهدیدی جدی برای کلان شهر تهران محسوب می شود. فعالیت های تکتونیکی کواترنر یا نئوتکتونیک بستر ناپایداری را برای این کلان شهر فراهم ساخته است که بخش اعظم این شهر را با ریسک بالای خطرپذیری مواجه ساخته است. منطقه 1 تهران در پای گسل شمال تهران با مساحت 47 کیلومترمربع دارای بستر فیزیکی که در رسوبات کواترنری قرار گرفته است عرصه این تحقیق به شمار می رود. هدف این پژوهش ناپایداری و پتانسیل خطرپذیری ناشی از نئوتکتونیک در منطقه 1 تهران است. منابع داده شامل نقشه ی توپوگرافی با مقیاس 1:200000 و تصاویر ماهواره ای، استفاده از نقشه ی زمین شناسی منطقه با مقیاس 1:100000، نقشه گسل ها و هم این طور مدل رقومی ارتفاعی (DEM) می باشد. این تحقیق از روش تحلیل فضایی شاخص های تراکم نسبی گسل، ضریب خمیدگی، تراکم جمعیت، تراکم شبکه زهکشی و دامنه ارتفاعی بوسیله مدل MCE از مدل های ارزیابی چند معیاره، استفاده نموده است. در واقع در این مدل ابتدا شاخص ها انتخاب گردیده و سپس چون هر یک از شاخص ها دارای مقیاس های متفاوت اندازه گیری می باشند به استانداردسازی آن ها به روش Natural Break پرداخته ایم. در نهایت به تخصیص ارزش ها و بکارگیری الگوریتم MCE می پردازیم. نتایج حاصله نشان داد که نواحی 6 ، 5، 4، 3، 2 و محلات شرقی ناحیه 10 منطقه 1 تهران (نواحی کاشانک، نیاوران، منظریه، حصارک، جماران و لویزان)، از نظر قابلیت ناپایداری دارای بیشترین پراکنش و بالاترین شدت ناپایداری و نواحی 1، 7، 8، 9 (نواحی ازگل، قیطریه، فرمانیه، چیذر و الهیه) دارای ناپایداری با شدت کم و خیلی کم می باشند.

کلان شهر تهران، نئوتکتونیک، ژئومرفولوژی، مخاطرات شهری، منطقه 1 تهران