سیروس جعفری - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
مجید باقرنژاد - دانشیار بخش خاکشناسی دانشگاه شیراز

به هدف مطالعه اثر کشت و کار دراز مدت و آبیاری متراکم بر تحول کانیهای رسی پالی گورسکایت این طرح در اراضی با کشت های تناوبی، نیشکر و اراضی بایر در منطقه هفت تپه خوزستان انجام گرفت. نتایج حاصل از مطالعه رس ها به کمک پراش پرتو ایکس و میکروسکوپ الکترونی نشان داد که رس های رشته ای مذکور در اثر آبیاری و کشت و کار از پروفیل خاکهای تحت کشت رو به کاهش بوده و این روند در خاکهای تحت کشت تناوبی به دلیل سابقه بیشتر کشت و کار در این اراضی از شدت بیشتری برخوردار بوده است. در خاکهای کشت شده، اینرسها به شکل رشته های نازک تر و جدا شده از هم مسبت به خاکهای بایر وجود داشتند. افزایش رطوبت خاک در اثر آبیاری سنگینی که در منطقه صورت می گیرد، سبب این کاهش گردیده است. از سوی دیگر بر خلاف آنچه که از پیک های XRD در اراضی بایر ملاحظه گردید، در اراضی تحت کشت و آبیاری ، رس های قابل انبساط گروه اسمکتایت به صورت نو تشکیلی ایجاد شده بودند. بخشی از رس های تحول یافته ناشی از پالیگورسکایت در خاکهای تخت کشت به کانی های اسمکتایت تبدیل شده اند. میزان رس های پالیگورسکایت در افق های زیر سطحی نسبت به افق های سطحی کمتر کاهش یافته بود. بخشی از رس های پالی گورسکایت موجود در افق های سطحی اراضی تحت کشت، نیز به شکل اولیه وجود داشت این رس ها ممکن است در اثر طوفانهای گرد و غبار به سطح این اراضی اضافه شده باشند.

پالی گورسکایت ، میکروسکوپ ، پراش پرتو ایکس و نیشکر