رضا مقدم فردویی - کارشناس ارشد حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای قم
مجتبی علی مددی - معاونت حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای قم

ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی در نوار عرضی 28 تا 48 درجه شمالی قرار دارد که از مشخصه های اقلیمی این مناطق خشگ و بیابانی بودن آنها است. میانگین درازمدت نزولات جوی در کشورمان آنهم به یمن نوار پرباران شمالی و ارتفاعات زاگرس و البرز به طور میانگین کمتر از 245 میلیمتر می باشد. این میزان تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی است که آثار آن به صورت افزایش فراوانی دوره های خشکسالی وتوزیع ناهمگون زمانی و مکانی و حجمی نزولات جوی دیده می شود.از طرفی افزایش سریع نرخ جمعیت، افزایش شاخصهای بهداشت و رفاه، توسعه بخش های اقتصادی و کشاورزی ، و مهاجرت پذیری شهرهای کشورمان (بخصوص در استانهایی که با تنش آبی روبرو هستند) موجب تقاضای روزافزون آب شده است. هم اکنون از نظرسرانه کشور با تنش ابی واز نظر میزان آب با بحران ابی مواجه است(چیت چیان، 93 ).استان قم یکی از کم بارش ترین استان های کشور می باشد. که این محدودیت را بیشتر متحمل می گردد. از این رو تنها گزینه جهت ادامه فرایند توسعه اجتماعی و صنعتی استان و پایداری کشاورزی حتی به میزان کنونی بهره وری آب در دسترس می باشد.در این میان بهره وری اب در بخش کشاورزی به عنوان مصرف کننده عمده منابع ابی( 92 درصد از منابع آبی فعلی) شاه کلید برون رفت از بحران آبی می باشد. نباید فراموش کرد که مهمترین تفاوت کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته در بهره وری از منابع می باشد با عنایت به دامنه وسیع مصرف کنندگان منابع آبی نیاز به ارتقاء فرهنگی همگانی می باشد . ارتقاء فرهنگ بوسیله آموزش حضوری و غیر حضوری و آموزه های اعتقادی و قانون گرایی صورت می گیرد. مقاله حاظر نتیجه طرح پژوهشی ترغیب به سمت مصرف بهینه می باشد که دستاورد آن راهکاره های بهره وری منابع ابی و مصرف بهینه می باشد.

نزولات جوی ،خشکسالی، بهره وری ، فرهنگ