بررسی رشد و بیان ژن کومارات کوآ لیگاز (4CL) در گیاهچه ریحان سبز تحت تاثیر تیمارهای آلومینیوم و نانوآلومینیوم

آلومینیوم از فراوان ترین عناصر موجود در پوسته زمین می باشد. به دلیل نیاز بسیار کم گیاهان به این عنصر (که میزانه آن در هر گرم بافت خشک گیاهی در حدود 9-^10 و 5-^10 گرم می باشد) مقادیر زیاد آن در خاک سبب ایجاد سمیت می گردد. گیاهان بر اساس پاسخ به افزایش آلومینیوم محیطی به انواع حساس و متحمل دسته بندی می شوند که گیاهان متحمل به منظور کاهش اثرات منفی این عنصر راهکارهای مختلفی (داخلی ، خارجی و ژنتیکی) به کار می برند. ریحان (Ocimum basilicum L) گیاهی از تیره نعناع است که به عنوان گیاه دارویی در طب سنتی ایران مورد استفاده قرار گرفته است اسانس ریحان سرشار از ترکیبات فنیل پروپانوئیدی می باشد به منظور بررسی اثرات آلومینیوم و نانو آلومینیوم بر روی گیاه ریحان از گیاهچه های آن (مرحله 6 برگی) استفاده شد و گیاهان در شرایط کشت هیدروپونیک قرار گرفتند. به این ترتیب که گیاهچه ها به ظرف های حاوی مواد غذایی تغییر یافته هوگلند (1/2) منتقل و با پمپ هوادهی شدند پس از گذشت 10 روز با تری کلرید آلومینیوم (AlCl3) و ذرات Nano - Al 2O3 در غلظت 200 میلی گرم در لیتر تیمار داده شدند تعیین میزان غلظت دو تیمار بر اساس تحقیقات قبلی صورت گرفت (قابل ذکر است که به ویژه در مورد ترکیبات نانو منابع بسیار محدود می باشد ). تیماردهی برای مدت 6 روز انجام شد و سپس نمونه های شاهد و تیمار شده (هر یک سه تکرا) برداشت شدند . پس از شست و شو با آب مقطر ساقه و ریشه از محل یقه گیاه جدا گردید. بعد از بررسی های مورفولوژی و اندازه گیری پارامترهای رشدی نمونه ها با نیتروژن مایع منجمد و تا زمان آنالیزهای بیوشیمیایی و مولکولی در دمای 80- درجه سانتیگراد نگهداری شدند. نتایج نشان می دهد که دو تیمیار ذکر شده سبب تغییرات رشد به ویژه افزایش قطر ساقه شده اند. همچنین بیان ژن کومارات کوآ لیگاز (4CL) که در مسیر تولید فنیل پروپانوئیدها نقش کلیدی دارد با استفاده از روش RT-PCR بررسی شد. بیان ژن مذکور در هر دو تیمار در مقایسه با کنترل داخلی (توبولین) کاهش نسبی را نشان می دهد.

Keywords:

آلومینیوم , نانوآلومینیوم , ریحان (Ocimum basilicum L) , فنیل پروپانوئیده