بنت الهدی آذرمهر - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم گیاهی گرایش فیزیولوژی
فرح کریمی - عضو هیئت علمی گروه زیست شناسی دانشکده علوم پایه دانشگاه شاهد
سید لطیف موسوی گرگری - عضو هیئت علمی گروه زیست شناسی دانشکده علوم پایه دانشگاه شاهد

کاسنی (Chicorium intybus L) گیاهی دارویی از تیره گل ستاره ای ها (Asteraceae) است. ریشه این گیاه حاوی ترکیبات ارزشمند دارویی نظیر کومارین ها ، شیکوریک اسید است. گیاه کاسنی برای درمان ایدز (AIDS)، سرطان و دیابت استفاده می شود. ریشه های موئین (hairy roots) ریشه های تراریختی هستند که تشکیل آنها توسط اگروباکتریوم رایزوژنر (Agrobacterium rhizogenese) که یک باکتری گرم منفی است در گیاهان بخصوص دو لپه ای ها القا می شود این ریشه ها دارای پایداری ژنتیکی و بیوشیمیایی بوده و همچنین دارای رشدی سریع و توانایی سنتز ترکیبات طبیعی در سطوح قابل مقایسه با گیاه کامل می باشند. در این پژوهش قطعات جدا کشت برگ از گیاهچه های چهار هفته ای حاصل از کشت بذر کاسنی در شرایط سترون درون شیشه (in vitro) با سویه A.rhizogenese 15834 تلقیح و در محیط کشت MS فاقد هورمون کشت داده شد پس از 48 ساعت انکوباسیون در دمای 28 درجه سانتی گراد قطعات جدا کشت به محیط کشت MS فاقد هورمون حاوی آنتی بیوتیک سفوتاکسیم 200mg L^-1 منتقل و در شرایط تاریکی در دمای اتاق نگهداری شدند اولین ریشه ها پس از 45 روز مشاهده گردید ریشه های حاصل به مدت 10 روز در محیط کشت نیم MS (1/2MS) جامد حاوی سفوتاکسیم 250mg L^-1 نگهداری و سپس هر یک از دودمان های ریشه ای (root lines) حاصل در محیط کشت نیم MS مایع حاوی 250mg L^-1 سفوتاکسیم در شیکر انکوباتور با دمای 25 درجه سانتی گراد و در شرایط تاریکی کشت داده شد. چهار دودمان ریشه ای که رشد فعال و انشعابات بیشتری داشتند شامل Ci009،Ci006 ،Ci005 و Ci011 از نظر سرعت رشد مورد مقایسه قرار گرفتند. دودمان Ci005 رشد بیشتری را نسبت به سایر دودمان ها نشان داد.

کاسنی، ریشه موئین، اگروباکتریوم رایزوژنز