ارزیابی تحمل به شوری گیاه دارویی روناس در مرحله جوانه زنی

روناس (Rubia tinctorum L) از گیاهان دارویی و صنعتی مهم ایران می باشد از نظر ترکیبات شیمیایی ریشه روناس دارای گلوکزیدی بنام اسید روبریتریک ذ، آلیزلرین، پورپورینف روبیادین، گلوکز، مواد پکتیکی، رزین ها و ... است. ریشه گیاه اثر مدر، صفرابر و به طور خفیف مقوی و ملین دارد. روناس همچنین می تواند در درمان ورم و احتقان کلیه، آلبومینوری، وجود صفرا در خون و رفع یبوست های سخت مورد استفاده قرار گیرد . ریشه روناس اوره خون را کاهش می دهد و سنگ کلیه مخصوصا از نوع فسفات را دفع می کند ولی در سنگ های اکسالات و اورات بی تاثیر است. روناس در درمان راشی تیسم نیز مفید است . برگها و ساقه های گیاه پوشیده از کرک های زبر و قلاب مانند است. آرایش برگ به صورت فراهم بوده به طوریکه در هر گره ساقه در دو برگ متقابل وجود دارد با توجه به اینکه روناس بیشتر در مناطقی تولید می شود که دارای منابع آب و خاک شور هستند و اطلاعاتی در خصوص تحمل به شوری آن در دست نیست این تحقیق به منظور ارزیابی تحمل به شوری روناس در مرحله جوانه زنی در آزمایشگاه مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. آزمایش به صورت طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در هفت سطح شوری (0، 3، 6، 9، 12، 15، 18dS/m) با سه تکرار انجام شد. بذرهای روناس در پتری دیش های استریل شده قرار گرفته و درون ژرمیناتور قرار داده شدند. پس از طی یک دوره معین بذرهای جوانه زده شمارش و سرعت و درصد جوانه زنی در هر یک از تیمارها تعیین شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SAS آنالیز شده و مقایسه میانگین ها توسط آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح 5% انجام گرفت نتایج نشان داد که به طور کلی اعمال شوری موجب تاخیر در جوانه زنی می گردد به طوریکه بیشترین مقدار تاخیر در جوانه زنی (9 روز) از اعمال بالاترین سطح شوری (18dS/m حاصل می گردد. نتایج همچنین نشان داد که تاثیر شوری بر جوانه زنی بذور روناس در شوری های پایین (تا 6dS/m) تحریکی و در شوری های بالا بازدارندگی است. بنابراین روناس در مرحله جوانه زنی تحمل بالایی به شوری دارد و می تواند تا شوری 15dS/m را بدون کاهش معنی داری در میزان جوانه زنی حمل نماید.

Keywords:

گیاه دارویی , روناس , شوری , جوانه زنی