بررسی اثر شدت نور طبیعی بر میزان تیمول و کارواکرول گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris) در مرحله گلدهی کامل

بیوسنتز اسانس، کمیت و کیفیت آن در گیاهان دارویی تحت تاثیر عوامل محیطی مختلف (اقلیمی و ادافیک) نظیر شدت نور ، دما، رطوبت ، PH خاک و فاکتورهای کشاورزی مثل فاصله کاشت و زمان برداشت قرار دارد. لذا بررسی و مطالعه اتر این فاکتورها جهت تولید بیشتر ضروری است . گیاه دارویی اویشن باغی (Thymus vulgaris) با داشتن اسانس فراوان و مفید در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد تیمول و کارواکرول از اجزای مهم در اسانس این گیاه هستند و اهمیت دارویی اسانس گیاه آویشن عمدتا به آنها مربوط می باشد و به تنهایی نیز کاربردهای فراوانی در صنایع دارویی و بهداشتی دارند هدف از این پژوهش مطالعه این اجزای تحت شرایط نوری متفاوت است از این رو در یک فتو پریود ثابت اثر شدت های مختلف نور مرئی خورشید بر اسانس گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris) سه ساله، در مرحله گلدهی کامل مورد بررسی قرار گرفت در طی چند روز برداشت های فراوان در ساعات مختلف روز انجام شده و در همان زمان برداشت ، استخراج اسانس، با دستگاه کلونجر به روش تقطیر آبی صورت گرفته و مقدار اسانس اندازه گیری شد. در هر مرحله شدت نور خورشید با استفاده از دستگاه نورسنج ثبت گردید. اسانس بدست آمده در هر مرحله برداشت، در شذت نور خاص با استفاده از GC کروماتوگرافی گردید. اجزای کامل اسانس با کمک GC-Mass شناسایی و مقدار تیمول و کارواکرول نیز با استفاده از استاندارد این ترکیبات و دستگاه GC اندازه گیری شد . نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین حجم اسانس در این گیاه به ترتیب در شدت نورهای 1193 لوکس و 600 لوکس می باشد همچنین در میانگین شدت نور 86133 لوکس بیشترین مقدار تیمول و بیشترین میزان کارواکرول در میانگین شدت نور 1193 لوکس به دست امد. این نتایج حاکی از آن است که حجم اسانس با مقدار کارواکرول در یک شدت نور همبستگی مثبت دارند و تیمول صرفا در شدت های بالای نور تولید بهینه دارد.