مقایسه ترکیبات شیمیایی اسانس مرزنجوش (Origanum vulgare L. ssp. vulgare) جمع آوری شده از جنوب چالوس در مراحل گلدهی و بذر دهی

مرزنجوش (Origanum vulgare L.) گیاهی از خانواده نعناع و بومی ایران می باشد این گیاه علاوه بر استفاده در طب سنتی به عنوان داروی مسکن، مدر، معرق و ضد عفونی کننده در درمان بیماری های مربوط به معده و روده و همچنین یبوست کاربرد فراوانی دارد. گونه های جنس مرزنجوش به طور گسترده ای در صنعت ادویه مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه پیکره رویشی یک زیرگونه از این گیاه (ssp. vulgare) پس از جمع آوری از منطقه جنوب چالوی در دو مرحله نموی گل و بذر به روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. اسانس های استخراج شده به وسیله یک سیستم GC/MS انالیز شدند. 19 ترکیب شناسایی شده در مرحله گل 99 درصد از ترکیبات اسانس را تشکیل دادند. ترکیبات غالب اسانس مربوط به این مرحله از گیاه عبارت بودند از : لینالیل استات (27/2%)، گاما - ترپینن (16/5%)، 3-اکتان (10/9%) ، بتا - پینن (8/4%) و کارواکرول (6/4%). 98/6 درصد از ترکیبات شناسایی شده اسانس در مرحله بذر دهی شامل 22 ترکیب بودند که کارواکرول (23/2%)، آلفا - پینن (15/8%)، بتا - پینن (10/7%) و ترانس - کاریوفیلن (5/3%) به عنوان غالب ترین ترکیبات شناسایی شدند . بر طبق نتایج GC/MS مونوترپن ها به عنوان مهمترین اجزای اسانس در هر دو مرحله تشخیص داده شدند. درصد ترکیبات دیگر اسانس برای مراحل نموی گل و بذر به ترتیب برابر با 16/8 و 5/7 بود. بنابراین ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه مرزنجوش به شدت وابسته به مرحله فنولوژیکی گیاه می باشد.

Keywords:

مرزنجوش (Origanum vulgare ssp. vulgare) , اسانس , آنالیر GC , MS , مراحل گلدهی و بذر دهی , لینالیل استات , کارواکرول