علیرضا واعظی - استادیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
حسینعلی بهرامی - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
سیدحمیدرضا صادقی - دانشیار گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس
محمدحسین مهدیان - استادیار پژوهش سازمان تحقیقات و، ترویج و آموزش کشاورزی

حساسیت خاک به فرسایش یا فرسایشپذیری خاک به عنوان یکی از عوامل مؤثر در فرسایش است . در این پژوهش، حساسیت خاک به فرسایش آبی در 900 کیلومتر مربع از خاکهای شهرستان هشترود واقع در ناحیه نیمهخشک شمالغربی ایران مورد بررسی قرار گرفت . خاکًها عمدتا با بافت لومی رسی و دارای حدود 13 درصد آهک هستند . فرسایشپذیری خاک در در 36 نقطه مختلف در کرتهای استاندارد تحت 41 رخداد باران طبیعی اندازه - گیری شد . نتایج نشان داد که شن درشت، رس، ماده آلی، آهک، پایداری خاکدانه و نفوذپذیری خاک، همبستگی منفی معنیدار و شن بسیار ریز و سیلت، همبستگی مثبت معنیدار با فرسایشپذیری خاک دارند . بررسیها با روش تجزیه مولفههای اصلی و رگرسیون چند متغیره نشان داد که از بین این ویژگیها شن درشت، آهک، پایداری خاکدانه و نفوذپذیری خاک، رابطهای معنیدار p< 0/001) ، ) R 2=0/93 با فرسایشپذیری دارند . اثر شن درشت در سطح احتمال 0/001 و اثر ماده آلی و آهک در سطح احتمال 0/01 در کاهش فرسایشپذیری معنیدار بود .

فرسایشپذیری خاک، ناحیه نیمهخشک، نموگراف، ایران