تاثیر فرایند اندرکنش لایه رسی مراکز دفن زباله با آلاینده فلز سنگین مس، در امکان آلودگی آبهای زیرزمینی

مسئله نشت آلا یندههای موجود در زباله های شهر ی، صنعت ی و همچن ین زباله های راد یواکتیو به چرخه آب ها ی ز یرزمین ی، یک ی از مهمتر ین مسائل زیست مح یطی حا ل حاضر دن یا محسوب م یگردد . بدین منظور معمولاً با طراحی جایگاه های دفن زباله و محصور کردن اطراف آنها با استفاده از یک سری لایههای محافظ از جنس خاک بنتونیت، سعی میشود با قرار دادن زباله در این مراکز ، انتشار مواد آلاینده به حداقل ممکن کاهش یابد . در این راستا، اندرکنش مواد ناشی شده از مواد آلاینده دفن شده و خاک رسی موجود در منطقه دفن می تواند سبب تغییر در مشخصات رفتار ی لا یه محافظ گردد . چنین تغییری سبب تاثیر قابل توجه در عملکرد مطلوب و مورد انتظار لایه محافظ رسی خواهد شد . در مطالعه حاضر با انجام یک سر ی آزما یشهای فیزیکی - مکانیکی و ر یزساختاری، بر بنتونیت آلود ه شده با نیترات مس، به بررس ی و مطالعه آزمایشگاهی تغییرات ایجاد شده در مشخصات رفتاری خاک پرداخته شده است . بجای کاتیون Cu +2 نتایج آزمایشها نشان دهنده آن است که اندرکنش خاک رسی با آلاینده نیترات مس، بهدلیل جایگزینی کاتیون دو ظرفیتی تک ظرفیتی + Na موجود در لایه دوگانه پولکهای رسی، سبب تغییر آرایش پولکهای رس از حالت ساختار پراکنده به ساختار مجتمع می - شود . مشاهده شد با افزا یش غلظت فلز مس و متاثر از تغ ییرات ریزساختاری بوجود آمده، پتانسیل جذب و نگهداری آب توسط پولک رس ی کاهش و ضر یب نفوذپذ یری خاک تا حدود 100 برابر افزایش مییابد . بهطوریکه شرایط مساعدی جهت نشت مواد آلاینده از درون مراکز دفن زباله به لایههای پا یینتر و در نها یت ورود آلودگی به چرخه آب های ز یرزمینی فراهم خواهد شد . بر این اساس با توجه به نتایج پژوهش اخیر مبنی بر تغییر رفتار مصالح رسی لایههای محافظ در اندرکنش با مواد آلاینده، میبایست در زمان طراحی مراکز دفن با اخذ تداب یر لازم و مد نظر قرار دادن نتایج آزمایشگاهی، ضخامت لایههای محافظ به گونهای انتخاب شود که اثر تغییرات بوجود آمده به حداقل ممکن کاهش یابد .

Keywords:

مرکز دفن زباله , لایه محافظ بنتونیتی , تغییر مشخصات رفتاری , نشت آلودگی , آبهای زیرزمینی