نماد پردازی اعداد در معماری اسلامی ایرانی با تاکید بر عدد چهار

صور نمادین که جنبه های محسوسی از واقعیت ماورإ طبیعی بوده ،موجودیت خود را دارند و خواه انسان از آنها باخبرباشد یا نباشد حاوی ویژگیهای روحانی و دارای ماهیت ملکوتی بوده اند.معماران گذشته دوست داشتند در کار خود اعدادی را که نزد شیعیان مقدس هستند به گونه ای در کالبد ساختمان نمودار سازند و این کار دشواری بوده که هم ساختمان ، منطقی و با کاربرد باشد و هم سنت اعداد در آن مراعات شده باشد.بررسی چگونگی تأثیر گذاری اعداد بصورت رمز پردازی شده در هندسه بنا و آرایه ها و نقش نمادین اعداد در معماری سنتی ایران و معماری اسلامی موضوع پژوهش بوده است. در بخش دیگر این مقاله به معرفی عدد چهار در معماری اسلامی و الگوهای برگرفته شده از عدد چهار پرداخته شده است.در معماری دوره اسلامی به هندسه بسیار اهمیت داده شده و معمار تابع اصول فرا طبیعی و معتقد به تقدس در معماری بوده و اثر ساخته شده دارای زبان نمادین با ویژگیهای روحانی بوده است. این نمادها را که باید واجد معنی ناشی از بینش معمار و سازنده اثر دانست، در این پژوهش بررسی گردیده و با بکارگیری مفاهیم و رویکردهای تطبیقی،نقش اعداد در معماری ایرانی اسلامی تحلیل گردیده است.نمادها و صور نمادین،نشانه ای از وجودی عظیم تر در عوالم ماوراء است و نمادها افزون بر ساحت مادی و زمینی دارا ی ساحت ملکوتی وباطنی بوده اند. روش پژوهشی مورد استفاده در این مقاله،روش توصیفی، تاریخی و روش تحلیل داده ها تطبیقی بوده ،روش گرد آوری داده ها بصورت اسنادی وفیش برداری و کتابخانه ای بوده است.در پایان نتیجه گرفته شده هدف هنر علی الخصوص معماری ایرانی قرب الهی بوده و رسالت معمار در این بوده که انسان را متوجه معنا و عالم بالا کند، و هنر با تلطیف روح ،هواهای نفسانی را در وجود او مهار نماید و کمال جویی و توجه به عالم ماورا ء را در انسان پرورش دهد و دستیابی به وحدت و نمودارسازی وحدت در کثرت بوسیله هنر می بایست در یک فرآیند تجرید و با یک بیان رمزی صورت پذیرد.

Keywords:

هندسه , نماد , رمز پردازی , ماورا الطبیعه , معماری اسلامی