منصوره مرادی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، دانشکده کشاورزی، گروه باغبانی
فریبا اردشیر - تهران، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی.
عباس هانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، دانشکده کشاورزی، گروه باغبانی

رزماری گیاه دارویی واز خانواده نعناییان است و در صنایع دارویی و غذای اهمیت دارد. رزماری بومی منطقه مدیترانه است. ارتفاع این گیاه بسته به شرایط اقلیمی و بین 1تا 2 متر متغیر است این گیاه برای درمان مشکلات تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، درد گلواستفاده می شود. این پژوهش در تابستان 1932 در موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور انجام گرفت. این آزمایش بصورت طرح کامل2 متر با × تصادفی انجام و کشت این گیاه با فاصله 05 سانتیمتر روی خط و 05 سانتیمتر فاصله در خطوط کشت در کرتهای با ابعاد 9 سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل شاهد که هیچ گونه کودی اضافه نشد تیمار چای کمپوست در سطح 155 % و 05 % و ورمی واش کهدر سطح 05 % و 155 % بود. برای تهیه چای کمپوست، مقدار 15 کیلوگرم کود ورمی کمپوست با 25 کیلوگرم آب و ملاس به مقدار 105گرم به مدت 9 روز اکسیژن دهی شد و بعد از صاف شده به صورت اسپری روی گیاهان پاشیده شد. برای تهیه ورمی واش آب حاصل از شستشوی بدن کرم ها راو همچنین ورمی کمپوست در حال تولید شدن به دست می آید .اندام هوایی گیاهان پس از سی روز برداشت شده و قسمت های مختلف گیاه از جمله ارتفاع گیاه، تعداد شاخه های اصلی و فرعی، تعداد برگها در 15 سانتی متر ازقسمتهای میانی گیاه و وزن تر کل بوته اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل میانگینهاANOVA و آزمون دانکن نشان داد که تیمار ورمی واش در سطح 155 % نسبت به شاهد دارای ارتفاع و وزن تر بیشتری بودp<0.05 همچنین شاهد به طور معنی داری دارای تعداد برگ کمتری نسبت به هر دو تیمار بود. میانگین تعداد شاخه های اصلی و فرعی بین تیمارها اختلاف معنی داری را نشان نداد.(p>0.05)

ورمی واش، چای کمپوست، رشد رویشی، رزماری