سمانه بیاتی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری پردیس تحصیلات تکمیلی کردستان واحد علوم و تحقیقات
مهرداد یوسف زمانی - عضو هیات علمی و استاد معماری دانشگاه کردستان

با توجه به خط مشیهای کنترل جمعیت و همچنین جوان بودن جمعیت کنونی کشور، جامعه ما بسوی سالمند شدن پیش می رود و طبیعی است که در پنجاه سال آینده بیشترین درصد نسبی سالخوردگان را خواهیم داشت. حضور سالمند در خانه و جامعه مستلزم جوابگویی اولیه به نیازهای وی می باشد که این پاسخگویی می بایست شامل در نظر گرفتن محدودی تهای جسمی و شرایط روحی این عزیزان باشد. در فرهنگ ایرانی احترام و تکریم سالخوردگان از جایگاه بالایی برخوردار است اما تغییر نوع معماری ساختمان ها که از شکل خانه های بزرگ با فضای دلباز به سمت آپارتما نهای کوچک و دلگیر با فضای بسته شتاب می گیرد، معضلات جسمی و روحی پیش روی این قشر و عدم امکان زندگی سه نسل را در کنار هم بیش از پیش نمایان م یسازد. مشکلات معماری حال حاضر از جمله فاصله گرفتن از هویت ایرانی، عدم استفاده از عناصر فرهنگی در طراحی، بست هتر شدن فضای زندگی، استفاده از عناصر مصنوعی و توجه کم به چشم انداز و فضای سبز در بوجود آمدن این شرایط بی تاثیر نیست. بی هویتی معماری کنونی موجب می شود فضای زندگی در آپارتمان های کوچک برای سالمندان لذت بخش نباشد. با آنکه فرهنگ ایرانی به سختی ایجاد و توسعه سرای سالمندان را پذیرفته است، اما میتوان با یک معماری برگرفته از فرهنگ و هویت ایرانی فضایی منطبق با نیازمند یهای سالمندان را طراحی نمود که در آن پویایی و آرامش لازم برای ادامه زندگی سالم و بانشاط را کسب کنند. بدین منظور پژوهش حاضر، به روش تبیینی – توصیفی و ارزیابی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش کیفی، ضمن مطالعه مفاهیم کلیدی به بررسی وضعیت خانه سالمندان یاس سپید و تاثیر شاخص ههای هویت معماری ایرانی در رسیدن به آرامش و آسایش ساکنین آن پرداخته است. طی نتایج بدست آمده می توان بیان داشت حساس بودن وضعیت جسمانی و روانی سالمندان طراحی خاص برای فضای زندگی آ نها را می طلبد که میتوان با تکیه بر معماری ایرانی و عبور دیگر معماری ها از فیلتر هویت و فرهنگ ایرانی به طراحی مکانی امن و دلنشین متناسب با نیازهای این قشر پرداخت و سبب ایجاد محیطی برای زندگی کردن و نه صرف مکانی پیش از مرگ شد

خانه سالمندان ، معماری ، هویت ، شاخصه های هویت