سارا محسنی راد - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه شاهرود
بهاره رحیمی - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه شاهرود
میثم مهدی زاده - مربی گروه معماری،دانشگاه شاهرود

با توجه به اینکه در هر جامعه فرهنگ خاصی با الگو ها و رفتار های غالبی رایج است، در جامعه فضاهایی متناسب با این الگوهای رفتاری پدید می آیند که بازتاب همان رفتارهاست . چنانچه با تغییر این الگو های رفتاری در طول زمان ، فضاهای متناسب با آنها حذف یا اضافه شده اند و یادچار تغییر گشته اند . این الگو ها در واقع همان زبان الگوی مشترکی است که مردم به کار می برند و نماینده ی دیدگاه عمومی مردم درباره ی روش زندگی و روش هایی است که مردم برای زندگی دوست دارند.نحوه ی زندگی آنان در خانواده، شیوه ی رفتنشان از جایی به جای دیگر، نحوه ی کارکردنشان و یا نحوه ی جهت گیری بناهایشان نسبتبه خورشید و ... همه تلقی آنان از خودشان است . روابط میان الگو ها نشان می دهد که چگونه اجزای مختلف زندگی می توانند باهم جفت شوند و چگونه می توانند به صورتی مشخص در فضا مفهوم پیدا کنند . با گذر زمان الگو های خوب باقی مانده و الگو های بد از رده خارج می شوند و الگو های بهتر جایگزین می شوند . بدین ترتیب در هر جا زبان مشترک آن ها تکامل می یابد .چنانچه در زبان هر شهر و هر منطقه و فرهنگ تمایز هایی طبیعی با دیگران حاصل می شود ، زیرا هرکدام مجموعه ی متفاوتی از الگو هارا اختیار می کنند . این مقاله با هدف مطالعه ی الگو های رفتاری گذشته ی ایران و شناخت فضاهای متناسب با آن و همچنین مطالعه ی الگو های رفتاری امروزی و شناخت فضاهای متناسب با آن دنبال می شود و به مقایسه و معرفی فضاهای قابل احیا در مجتمع های مسکونی که با وجود ضرورت از زندگی امروز حذف شده اند و قابلیت ایجاد شدن دارند می پردازد.

خانه های مسکونی ، الگو های رفتاری ، زبان الگو ، هویت فضا ، جامعه ی ایران